2009 01 01 4049

O W vdLuw S ) Dully. CArMW    Wjkau.1 JID?

ISBN »7MV»I.1S3240. C by WN PWN 2*07

5. Chemia troposf ery — opad atmosferyczny

woda, tworząc krople składające się na chmury. Stężenie jonów metali pochodzących z takich źródeł zależy od charakteru metalu i pierwotnej jego postaci. Metale związane z matrycą krzemianową prawic nic przechodzą do roztworu. Gdy cząstki nierozpuszczalnych uwodnionych tlenków żelaza(lll) i glinu (zazwyczaj pochodzenia lądowego) są obecne w kroplach wody, działają jako czynniki oczyszczające (zmiataczc) przez adsor-bowanic na swojej powierzchni rozmaitych substancji chemicznych. Zwiększone ilości tych cząstek stałych mogą przyczyniać się do zmniejszenia stężenia jonów innych metali w roztworze. Wartość pil wody deszczowej stanowi inny czynnik określający to stężenie, wzrasta ono bowiem w roztworach bardziej kwasowych.

Mgła

Podobnie jak w deszczu, kropelki wody w mgle zawierają również nagromadzone rozmaite indywidua chemiczne z otaczającej atmosfery. Skład chemiczny jest podobny do występującego w deszczu, ale stężenia w przypadku mgły są większe, ponieważ występuje ona blisko powierzchni Ziemi, gdzie poziom zanieczyszczeń gazowych i innych jest zazwyczaj większy. Obszarem najsilniej zamglonym na świecie jest zatoka Fundy na atlantyckim wybrzeżu wschodniej Kanady pomiędzy Nową Szkocją i Nowym Brunsz-wikicm. W okresie letnim, od kwietnia do października, nad zatokę napływa ciepłe powietrze z południa. Przechodząc nad zimnymi wodami oceanicznymi, ulega oziębieniu. a woda w nim zawarta ulega kondensacji. Powstają wówczas często gęste mgły. W tym okresie tereny sąsiadujące z zatoką Fundy są zamglone przez 12 30% czasu i niekiedy mgła utrzymuje się stale przez 3-5 dni.

Zauważono, że brzozy rosnące w lasach w pobliżu zatoki narażone są w tej sytuacji na przedłużone oddziaływanie mgły zawierającej składniki kwasowe. W okresie wegetacyjnym w 1987 roku przeprowadzono badania analityczne składu chemicznego tej mgły w pięciu różnych miejscach wzdłuż 37,5- km odcinka w głąb lądu. Średnic ważone (obj.) stężeń występujących w niej głównych składników przedstaw iono w tab. 5.3.

Tabela 5.3. Stężenie głównych składników mgły występującej w pobliżu zatoki Fundy w Kanadzie*

Jony	H+	Na*	K*	Ca^2*	Mg^2*	nh;	ci-	NO,	soj-
Stężcnic/(iimol L^-1)	330 łpH = 3.5)	78	31	13	11	5ł)	61	160	245

•’ Wartości średniej ważonej (obj.) .stężę nu z pięciu miejsc w okresie pomiędzy kwietniem i październikiem 1987 roku |R VI Cos. ł Sps*vi>ld-Tum, R N llughu. .Acul log and ozonc: ihcii possiMc role m buch dctcnormion aiound ihc Buy of Kindy. Canad*-. Waler. Air. Soil Potlutior,. 4*. 26» <1989) |

Przedstawione wartości są większe niż stężenia, które zmierzono w wielu innych próbkach wody deszczowej (tab. 5.1). Przy przenoszeniu się od wybrzeża w głąb lądu stwierdzono, że stężenie większości jonów w roztworze nieustannie wzrastało, co wyjaśniono faktem odparowywania wodnego rozpuszczalnika. Największy wzrost obserwowano w przypadku jonów w-odoru i siarczanowych)VI). co wskazywałoby na dodatkowy