2009 01 01!0056

O. W \»l iwo S. J. IXjIIv. C A.MW vx\Az*vdu», ^ttnrj 2C07 ISBN «?iwiuoM5>24-.i. C by WN PWN 200?

213

8.4. Względne znaczenie zmian stężenia gazów cieplarnianych

w porównaniu z ditlenkiem węgla wynika z tego, że CFC silnie absorbują promieniowanie w zakresie „okna" widma IR. czyli w zakresie, w którym ditlenek węgla i woda nic absorbują. To tłumaczy, dlaczego niewielki dodatek CFC zwiększa absorpcję IR w znacznie większym stopniu, niż czyni to taki sam przyrost masy ditlcnku węgla.

Drugi wskaźnik zwraca większą uwagę na możliwości uczestniczenia określonej substancji w efekcie cieplarnianym, przy uwzględnieniu jej czasu przebywania w atmosferze. Lashof i Ahuja⁵ wprowadzili wskaźnik określający potencjalne możliwości wpływu każdego gazu na globalne ocieplenie (GWP, ang. global warming potaniał).

GWP - —

rt,(f)0(f)d/

(8.11)

W tym wyrażeniu a, (r) jest chwilowym wzmocnieniem radiacyjnym wynikającym z jednostkowego wzrostu stężenia gazu i (stosunek ajaę jest równoważny wartości RIRF). c, (/) jest częścią gazu / pozostającą w czasie i w atmosferze, a całkowanie przeprowadzono w granicach czasu od 0 do /. Odpowiednie wartości z indeksem dolnym C odnoszą się do ditlcnku węgla i występują w mianowniku.

Określony w ten sposób wskaźnik GWP opisuje długoterminowy wkład dowolnego gazu w ocieplenie w porównaniu z wkładem wnoszonym przez ditlenek węgla. Można wybrać dowolny okres, w jakim dokonujemy całkowania, ale zgodnie z przyjętą konwencją obliczamy wartości GWP dla okresu stu lat. Dla samego ditlcnku węgla licznik i mianownik wyrażenia (8.11) są takie same i dlatego GWP równy jest jedności. Inne gazy cieplarniane mają wartości GWP sięgające małych dziesiątków tysięcy (tabl. 8.4). Z tabeli, na przykład, dowiemy się. żc dodanie określonej ilości tlenku diazotu do atmosfery spowoduje w okresie 100 lat elekt cieplarniany ok. 300 razy większy niż dodanie tej samej ilości ditlcnku węgla.

Wielkość di zależy od stężenia gazu (np. wzrost stężenia ditlenku węgla od 378 do 388 ppmv będzie wywierał większy wpływ mz jego zwiększenie od 450 do 460 ppmv). Wartość a, również zależy od współczynnika absorpcji substancji i długości fali, przy której ta absorpcja zachodzi. W szczególności gazy. które absorbują przy długościach fali należących do zakresu „okna", pokrywającego duży zakres częstości (długości fali) od 1250 do 830 cm ¹ (8-12 pm), przyczyniają się w znaczącym stopniu do dodatkowego wzrostu absorpcji energii promienistej.

Wielkość c, zależy od czasu przebywania gazu i można ją obliczyć, jeśli znane są szybkości wszystkich procesów prowadzących do zaniku lub zniszczenia tego gazu. Ponieważ w GWP uwzględnia się czas przebywania, gazy. które gwałtownie rozpraszają się w atmosferze, wywierają mniejszy wpływ w długim okresie niż gazy o bardzo długich czasach przebywania. Na przykład, wskaźniki RIRF dla CFC-11 i HCFC-22 są podobne, ale GWP dla CFC-11 jest prawic trzy razy większe niż odpowiednia wartość dla HCFC-22, ponieważ ten pierwszy związek ma dłuższy czas przebywania w atmosferze.

’D.A. Lashof. D R. Ahuja. ..Rclative contributions of greenhouse pas cniissions to global warming". Naturę. 344. 529 <1990).