2009 01 022942

G W v.til $. I. IXil'ty (Am(f voAr»nU \ttr- -ISBN 9?*4>4M5324'.1.0 by W PW SHi?

236

9. Hydrosfera

woda na Ziemi

O

J oceany 97% □ woda słodka 3%

woda słodka

0

□ polarne czapy lodowe i lodowce 79%

| woda gruntowa 20% jj dostępna woda powierzchniowa 1%

jeziora 52% wilgoć w glebie 20% para wodna w atmosferze 8%

dostępna woda powierzchniowa

woda w biomasie 1%

□

rzeki 1%

□

Rys. 9.1. Rozmieszczenie globalnych zasobów wody (Zaadaptowane z pracy: G. Lcan. D. Hinnchsen. A Markham. Atlas ofihe environment. Prentice Hall Press. New York 1990.)

w akwenach przybrzeżnych. W Załączniku B.l podano bardziej wyczerpujące dane odnoszące się do stężenia występujących w wodzie morskiej pierwiastków podstawowych i śladowych. Stosując odpowiednio czule metody analizy, wykazano, że praktycznie każdy trwały pierwiastek można spotkać w wodzie morskiej. W większości przypadków' występują one w bardzo małych stężeniach. Na przykład stężenie złota w wodzie morskiej oszacowano na 2 - 10"¹¹ mol -L^-1.

Czas przebywania pierwiastków chemicznych wymienionych w tab. 9.1. w wodzie morskiej jest rzędu od 10 tysięcy do 100 milionów lat. Krótszy czas pobytu wynika ze strącania się pierwiastków w postaci osadów. Przykładem takiego pierw iastka jest krzem, którego czas pobytu szacuje się na 20000 lat. Głównym procesem usuwania krzemu jest reakcja biogcnic/.na tworzenia się materiału szkieletowego okrzemek, oblicic występujących organizmów zaliczanych do klasy morskich glonów. Głównym źródłem krzemu są substancje chemiczne (głównie krzemiany i glinokrzerniany) wyługowane z podłoża skalnego i osadów dennych, transportowane do oceanów wraz z wodami spływającymi z kontynentów oraz wód gruntowych.