2009 01 02 0104

ft W \wl iwi 8. J. Duffy. r’A»nwvnA»*\iU, W.rumrj 'U)i ISBN    O by WN PWN 2*0

304

12. Materia organiczna w wodzie

12.1. Pochodzenie materii organicznej w wodzie

Naturalna materia organiczna pochodzi głównie z roślin i/lub pozostałości mikroorganizmów. Na lądzie rośliny rosną, czasami gubią liście i umierają, pozostawiając korzenie w górnych warstwach gleby i ..śmieci" na jej powierzchni. Mikroorganizmy również rozwijają się w glebie. Gdy umierają ich biomasa włącza się do organicznych składników gleby. Ilościowo mniejszy, ale o dużym znaczeniu biologicznym, jest wkład substancji wydzielanych przez żywe makro- i mikroorganizmy. Takie cząsteczki, gdy zostają uwolnione w obszarze bezpośrednio sąsiadującym z drobnoustrojem lub korzeniem rośliny (strefa korzeniowa), odgrywają ważną rolę w ułatwianiu lub zapobieganiu przyjmowaniu związków chemicznych przez organizmy.

W swojej pierwotnej lub chemicznie zmodyfikowanej postaci pozostałości materii organicznej wytworzonej na stałym lądzie są gotowe do transportowania z gleby do hydrosfery. Transport ten jest zazwyczaj związany z opadami deszczu, które albo spływają, albo przesiąkają przez kolumnę gleby, przenosząc rozpuszczone i zawieszone cząstki MO do strumieni, jezior i oceanów lub do wody gruntowej. Materia organiczna, która pochodzi ze źródeł lądowych, stanowi ważną część ogólnej ilości materii organicznej, szczególnie w małych, kontynentalnych zbiornikach wody.

KLASYFIKACJA MATERII ORGANICZNEJ W WODZIE

•    WO — węgiel organiczny (obejmuje wszystkie związki zawierające C)

•    .MO — materia organiczna: przybliżona zależność MO % 1.7 • WO

•    OWO — ogólny węgiel organiczny dający się łatwo oznaczyć metodą analizy elementarnej

•    NWO — naturalny węgiel organiczny; w większości przypadków' jest równoznaczny z OWO

•    RWO — rozpuszczony węgiel organiczny

•    ZWO — zawiesinowy węgiel organiczny (węgiel organiczny w zawiesinie); łatwy do odróżnienia od RWO, bo podczas sączenia przez filtr o nominalnym rozmiarze porów 0.45 pm pozostaje w osadzie

•    RWO — biodegradowalny węgiel organiczny, czyli ulegający biochemicznemu rozkładowi

Materia organiczna tworzy się również in silu w zbiornikach wodnych. Tereny podmokłe, zarówno naturalne, jak i sztuczne, są lego doskonałym przykładem. Bujny wzrost roślinności powoduje tam powstanie grubej warstwy napowietrzonej materii oraz korzeni. które po obumarciu pozostają w wodzie. Warstwa górna osadu bagiennego prawic całkowicie składa się z materii organicznej w różnych stanach rozkładu, a rozłożona materia przechodzi do kolumny wody w postaci cząstek lub w postaci rozpuszczonej. Inne zbiorniki wody. rzeki, jeziora i oceany, w mniejszym stopniu podtrzymują wzrost wodnej roślinności i zwierząt, a ich organiczne pozostałości również stają się częścią