2009 01 02 0453

C W vnl 4*.-n $ I. IXiłTv    W.rwwj 2iQ7

ISBN v?l-*V$M5J2*K1.' C by W r*N 20*0

318

12. Materia organiczna w wodzie

Gdy rozważaliśmy w poprzednim rozdziale koncepcję zasadowości oraz zdolności zobojętniania kwasu, zauważyliśmy, że w niektórych przypadkach różnica między nimi spowodowana jest w dużej części materią organiczną. Ilustruje to ostatni przykład, gdy słabo kwasowe jezioro wykazywało bardzo małe stężenie jonów wodorowęglanowych, a bardziej istotnym akceptorem protonów był rozpuszczony materiał huminowy. Pomiar rzeczywistej zasadowości metodą miareczkową może odpowiadać nieokreślonej części rozpuszczonej materii huminowej — nieokreślonej, ponieważ wartości pA'., grup karboksylowych materiału huminowego pokrywają zakres 2.5-5 i jedynie ich część ulega protonowaniu podczas miareczkowania do punktu końcowego przy pH 4.5. które jest sprecyzowane przy oznaczaniu zasadowości. Niemniej jednak materiał huminowy jest najważniejszym składnikiem układu buforującego w niektórych słabo kwasowych jeziorach o dużym stężeniu RMO.

Materiał huminowy jako czynnik kompleksujący jony metali

Oprócz odgrywania roli akceptora protonów oraz udziału w równoważeniu ładunków' w układach wodnych, rozpuszczone substancje huntinowe również reagują z jonami metali obecnymi w roztworze, tworząc wiązania jonowe i atomowe. Siła oddziaływań jon mctalu-związck organiczny jest mierzona wartością stałej trwałości. A^-,*,. którą opisano w rozdz. 10. Rzeczywista wartość A",_w zależy od charakteru i liczby centrów wiążących na powierzchni MH. właściwości metalu i od innych czynników środowiskowych, takich jak pH. oraz obecności innych konkurujących ligandów-. O tym więcej będziemy mówić w następnym rozdziale.

Reakcje między materiałem huminowym i małymi cząsteczkami organicznymi

Substancje huminowc są również zdolne do reagowania z wieloma specyficznymi związkami organicznymi pochodzenia antropogenicznego, których obecność stwierdzono w wodzie i w glebie. Organiczne pestycydy są tego pierwszorzędnym przykładem. Mechanizmów oddziaływania jest wiele. Źródłem słabego przyciągania są zawsze siły van der Waalsa. Silniejsze są oddziaływania elektrostatyczne, wiązania wodorowe, tworzenie kompleksów i oddziaływania hydrofobowe.

ci

*

mrozy iw

_N

CHj Clij

Rys. 12.4. Atrazyna przyłączona do materiału huminowego dzięki sitom elektrostatycznym

MII -COO

materiał

huminowy