2009 01 02 1823

G W vj.Lo.xi, S > Pulty. CAn.lt)    Wjtt/j.. j :i»7

ISBN *7MJ-*l-lS}ZIO. C by WN PWN >Ki?

13.2. Klasyfikacja metali

Ponieważ protonowane grupy funkcyjne wykazują szeroki zakres wartości pAT_a, najlepiej posługiwać się warunkowymi stałymi trwałości (K'_w) wyznaczonymi dla określonej wartości pH. Dalszym udoskonaleniem będzie określenie siły jonowej związanej z tymi wartościami. W tabeli 13.3 podano wartości (K'_iW) dla rozpuszczonych kwasów fulwo-wych (KF) i szeregu metali przy pH = 5.

Tabela 13.3. Wartości warunkowych stałych trwałości (pil 5.0) kompleksów wybranych metali" z rozpuszczalnymi kwasami fulwuwymi

Jon	Mg-’*	Ca-’"	Mn^u	Co^2f	Ni^s+	Cu^2*-	Zn^2f	Pb^2f
	1.4- I0^3	1.2 10'	5.0- 10’	1.4- 10*	1.6 10*	1.0- 10*	4.0- HP	1.1 10'

* M Schnitzcr. S.U, Khan. Soil organie matur. Elscricr Socntilk Publithing Company, Amsterdam 1978.

PRZYKŁAD 13.2

Stężenie centrów wiążących w kwasach fulwowych

Rozpatrzmy wodę o pH 5. zawierającą nikiel o stężeniu 85 |ig • I-^-1 (1.44 |tmol • L^_l) oraz rozpuszczone kwasy fu Iwo we o stężeniu 8 mg • L '.W celu obliczenia stężenia skomplckso-wanego niklu, musimy znać lub oszacować stężenie grup funkcyjnych zdolnych do wiązania niklu. Jak wynika z rozdz. 12. rozsądnie oszacowane stężenie wynosi ok. 5 mmol • g ¹ kwasów fulwowych. Stężenie potencjalnych centrów wiążących wynosi zatem

8 mg • I. ¹ • 5 mmol - g '=40 |imol • I- ¹

Wartość ta odpowiada zdolności utworzenia rozpuszczalnych kompleksów z niklem o stężeniu ok. 2,3 mg • L

Należy przy tym zdawać sobie sprawę, że oznaczenie stężenia centrów wiążących pozwala jedynie oszacować potencjalne możliwości reagowania z metalem. Obliczona wartość jest nazywana zdolnością kompleksowania i jest ona charakterystyczna dla zbiornika wodnego w danym momencie. Typowe wartości zdolności kompleksowania dla poszczególnych typów zbiorników są następujące:

rzeki	1-2 pmol L^-1
jeziora	2-5 |imol - L^-1
stawy	5-15 pmol - L^-1
bagna	> 15 pmol ■ L~

Zdolność kompleksowania przytoczona w Przykładzie 13.2 jest charakterystyczna dla wody o dużym stężeniu rozpuszczonej materii organicznej.

Stopień, w jakim reakcja rzeczywiście zachodzi, zależy od innych czynników, o czym wspomniano wcześniej. Wykorzystując wartości warunkowej stałej trwałości podane w tab. 13.3. możemy obliczyć procent niklu skompleksowanego przez kwasy fulwowe (KF) w danym momencie. Bez wskazania ładunków i postaci oddziałujących związków