2009 01 02 2623

G. W N-jiliMfl S. J. fXjl!*r ( Ainur i'uA>»tdv.    iU)T

ISBN v?mu$M5>24-r o By WN PfcN 20iO

13.4. Kompleksy metali z Ugandami pochodzenia antropogenicznego    349

rtęci i w tej postaci jest ona pobierana przez ryby drapieżne. Zwiększone stężenie rtęci obserwuje się zarówno u roślin, jak i ryb w rzekach lezących blisko obszarów, gdzie zlokalizowane są kopalnie. Niektóre z. nich są ważnymi składnikami diety ludzi żyjących na tych obszarach.

DO ZAPAMIĘTANIA

Tc trzy metale, z których jeden należy do typu A, drugi do typu pośredniego, a trzeci do typu B, stanowią ilustrację powstających w wodach asocjatów i zachowania się wszystkich metali w ramach tych trzech typów.

13.4. Kompleksy metali z Ugandami pochodzenia antropogenicznego

Oprócz ligandów występujących w przyrodzie — siarczanów!VI). chlorków, anionów kwasów karboksylowych, materiału huminowego — których obecność stwierdzono w wodzie w różnych środowiskach, istnieją również związki będące wynikiem działalności przemysłowej, urbanizacji i rolnictwa, które przenikają do wód powierzchniowych i wody gruntowej. Niektóre z nich zdolne są również do komplcksowania metali. Gdy powstaje związek nierozpuszczalny, następuje usunięcie metalu z fazy wodnej. Jeżeli tworzy się połączenie rozpuszczalne, to wzrasta ruchliwość metalu w środowisku. Istnieje wiele sytuacji, w których zwiększona rozpuszczalność jest przedmiotem uwagi.

Wśród czynników kompleksujących, które są uwalniane w postaci ścieków do zbiorników wodnych znajdują się:

•    amoniak — powstający jako produkt rozkładu ścieków organicznych zawierający azot;

•    siarczki. siarczany(IV) i siarczany(YI) — zrzucane z cclulozowni i papierni, w których często stosuje sic związki siarki w procesie bielenia pulpy:

•    fosforany(V) — składniki niektórych detergentów i z tego względu obecne w ściekach miejskich; uwalniane również głównie w postaci zawiesin w wyniku spływu powierzchniowego z terenów, gdzie stosowano nawozy fosforowe; cykl fosforu będzie omawiany w następnym rozdziale:

•    cyjanki — stosowane w rozmaitych procesach przemysłowych, łącznic z ekstrakcją złota z rud;

•    Hjcdta (kwas etylenodiaminotctraoctowy) — stosowany w procesach przemysłowego oczyszczania, w fotografice, przemyśle włókienniczym i papierniczym oraz w detergentach (w niektórych krajach, takich jak Niemcy);

•    Uwita (kwas nitrylotrioctowy) — wypełniacz aktywny detergentów wykorzystywany jako zamiennik fosforanów w niektórych krajach, takich jak Kanada i wiele krajów północnej Europy.