2009 01 024848

(i W vjiLi«i. S. I. DuBy. CArM«    Worom :i*>?

ISBN    *5 by WTC PWN 3W?

376

14. Chemia środowiskowa koloidów i powierzchni

Tabela 14.5. Troficzny status jezior”, łącznic z odpowiednimi wartościami dla zatoki Ouinte. przed (1971-77) oraz po (1991-94) wprowadzeniu ograniczeń zawartości

fosforu

Fosfor całkowity/) pg • L'¹) Chlorofil a/(pg • L^-1)

Ultraoligottyficzne	< 4	< 1,0
Oligotrolicznc	4-10	1.0-2.5
Mezotroficznc	10-35	2,5-8
Zatoka Qumle 1991-94	30	14
Eutroficzne	35-100	8-25
Zaloka Quinle 1971 77	52	28
Hipcrtroficznc	> 100	> 25

* W. Raił. M. łłollaml. _Eutrupł»C«tiun o( lako and tewnoirs: a framewotk for nwkinj; managMIbml tfcciiions". Ambio. 17. 2 (198S>

Obecnie uznano, że w dalszej poprawie jakości wody w (ym zbiorniku należy uwzględnić ilość fosforu uwalnianego /. nagromadzonych osadów. Stwierdzono, że w osadach pierwiastek ten występuje jako składnik minerałów pierwotnych, jest okludowany przez amorficzne uwodnione tlenki żelaza i glinu, adsorbowany na powierzchni takich minerałów, jak kwarc i kalcyl, lub związany z organicznym składnikiem osadów. W zatoce BOQ ok. 50-70% fosforu w zawiesinie jest związane z węglanem wapnia, natomiast 20-40% znajduje się we frakcji organicznej. Niektóre frakcje organiczne, a szczególnie występujące w biomasie organizmów żywych, powodują przemianę fosforu w postaci bardziej dostępne, czyli lepiej rozpuszczalne. Enzymy ustrojowe fosfatazy umożliwiają niektórym bakteriom przeprowadzenie fosforu ze związków organicznych w postać or-tofosforanów rozpuszczalnych w wodzie. Ocenia się. ze związany z tym dopływ fosforu odpowiada ok. 36 kg d ¹ (P) w porze wczesnego lata. a 72 kg d^-1 późnym latem, gdy rozkład nagromadzonej biomasy jest maksymalny. Tc ilości są kilka razy większe niż 19 kg -d ' (P) obecnie ustalone jako uwalniane z zakładów oczyszczania ścieków pochodzących z obszarów miejskich rozmieszczonych wzdłuż zatoki.

Jeżeli ponowne uwalnianie fosforu z zawiesiny utrzymuje jego podwyższony poziom w zatoce, to wprowadzenie nawet bardziej surowych regulacji prawnych dotyczących zrzucania fosforu może mieć niewielki bezpośredni wpływ na jakość wody. Rozpatrzono również możliwość stosowania innych rozwiązań mających wpływ na uwalnianie fosforu z zawiesin, np. zwiększenie przepływu wody w celu „przepłukania” układu, wydobywanie porcjami bardzo zanieczyszczonego osadu dennego lub też pokrycie jego powierzchni materiałem niezanieczyszczonym. Jednak każda z tych możliwości ma duże ograniczenia praktyczne i jest mało prawdopodobne, aby mogły być stosowane na szeroką skalę.

Również w innych jeziorach na świecić ponowne uwalnianie fosforu z zawiesiny zostało przedstaw ione jako główny proces, w wyniku którego warunki eutroficzne utrzymują się nawet wtedy, gdy ilość fosforu dopływającego do zbiornika zostanie zmniejszona.