2009 01 020241

O. W \»l iwo S. J. IXjIIv. C A.MW    ^ttnrj 2C07

ISBN «?iwiuoM5>24-.i. C by WN PWN 200?

531

19.2. Odpady organiczne

pokarmowych. Z drugiej zaś strony osad ściekowy jest bogaty w materię organiczną i zawiera przynajmniej niewielkie ilości wielu ważnych składników pokarmowych. Dlatego też jego wprowadzenie do odpadów kopalnianych wzbogaca je (zazwyczaj niezbędne są również dodatki niektórych głównych substancji pokarmowych, takich jak azot i fosfor). Taki sposób postępowania rekomendowano do przeróbki odpadów z kopalni miedzi². Rodzime krzaki i trawy wykorzystano do zazieleniania terenu. W przypadku gdy na hałdy wprowadzono osad ściekowy, obserwowano zwiększenie szybkości wzrostu roślin. Takie kreatywne postępowanie nie jest wolne od problemów, zaobserwowano bowiem, że prowadzi ono do wystąpienia wysokiego poziomu pierwiastków śladowych w liściach krzewów. Wskazuje to. że w tym i wielu innych przypadkach rekultywowane hałdy nie powinny być wykorzystywane pod uprawy rolnicze, których plony mogłyby być konsumowane przez człowieka i/lub zwierzęta.

Synteza małych ilości biogazu

Podobnie do anacrobowcgo trawienia osadów ściekowych, procesu prowadzonego w skali przemysłowej, biogaz można syntezować w gospodarstwie domowym w stosunkowo prostym procesie. Substratem w tym procesie są odpady materiału pochodzenia biologicznego, a szczególnie nawóz zwierzęcy, a powstają dwa produkty — gaz palny i pozostałości w postaci szlamu organicznego. Gaz ten jest mieszaniną metanu i ditlcnku węgla, będącą wygodnym czystym paliwem znajdującym wiele zastosowań, a szczególnie do gotowania i ogrzewania. Pozostały po procesie szlam zachowuje szereg istotnych właściwości wyjściowego nawozu, który może znaleźć praktyczne zastosowanie. Schemat prostej konstrukcji generatora biogazu (komory fermentacyjnej), szeroko stosowanego na terenach wiejskich na całym święcie, przedstawiono na rys. 19.2.

Rys. 19.2. Prosty generator biogazu

Powstawanie biogazu jest złożonym anacrobowym procesem, w którym pojęciowo można wyróżnić trzy etapy przebiegające z udziałem bakterii. Pierwszym z nich jest rozpuszczanie i hydroliza, w wyniku których stała materia organiczna, składająca się w dużym stopniu z polisacharydów, białek i lipidów, ulega rozszczepieniu na składniki,

BR. Sabcy. R.L. Pcnddton, B.L.Wcbb, ..Effcct of municipal sewage sludgc appltcation on growth of two rcclamation shrub spcctcs in coppcr minc spoils”. J. Lm iron. Qual.. 19. 580 (1990).