140

Pr zbiec J**l red pruł dr lubJ K. Ptnousnkiego"Podstawy tuksybnk^i*. 'K'ar«.r*i 2006. ISBN k.V.>i;h-.ł|>2 0 C by WNT

Podobieństwo jest bardziej widoczne, gdy wielkość i funkcje organów są przedstawione jako zależne od masy ciała irys 5.13).

Każdy proces zachodzący w organizmie zależy od wielkości i masy ciała. Należy się więc spodziewać, że ten sam proces fizjologiczny, zachodzący w organizmach różnych gatunków ssaków, będzie można opisać jednym równaniem wiążącym szybkość procesu z masą ciała. Metody wykorzystujące takie korelacje nazywa się metodami allomctrye/m mi Ogólne równanie wiążące obie wielkości ma postać:

Y = aH*    (35) lub

<35a)

log}' = log a + b log H'

gdzie: Y- zmienna fizjologiczna (wielkość lub szybkość procesu). W- masa ciała. a. A współczynniki allometryczne dla określonego procesu fizjologicznego lub wielkości fizjologicznej.

Badania eksperymentalne wykazały, że dla niektórych procesów i wielkości fizjologicznych wartości współczynników A są zbliżone, tzn A₍ s b_:, a ich różnica A, — b, ^ 0 (tab. 5.4j. Wtedy zgodnie z równaniem (36):

(36)

r,_q,W*-_q,

Y₂-_aiW>‘~_ai

podobieństwo dwóch procesów fizjologicznych występujących u ssaków nic zależy od masy ciała zwierzęcia. Ponadto okazało się. że np. stosunek przepływu krwi przez nerki do pojemności minutowej serca jest stały dla różnych gatunków ssaków i wynosi 0.25.

Przy porównywaniu przebiegu procesów w czasie <np eliminacji kseno-biotyku z osocza) u różnych gatunków zwierząt sytuacja jest bardziej skomplikowana, ponieważ znacznie się różni czas trwania tych procesów.

Tabela 5.4. Przykłady równań allometrycuiych dla różnych procesów/wiełko&i fizjologicznych u ssaków

Parametr Y	Równanie al)omctt>vznc
Mas) narządu nąiroby. u	r - o.on2ir^v"
Objętość pr/ed/iolu osocza. ml	Y = 0.04290”-
Przepłyń- cuocra w wątrobie, ml min	)-0.21 Sr**-’
Wydalanie moczu, ml h	)■ - 0.0064 »•'“
Wentylacja płuc. mliti	r- litiH"*
Klircns mocznika, mt mm	)'- 1
Cykl pracy serca. h	}■= 1.19 10-^,W^a'

140    5. KINETYKA PRZEMIAN I WYDALANIA SliBSTANCII TOKSYCZNYCH