klsti435

464

dębie pod Toruniem. Zwyczaj budowania platform na drzew ach lubna .sp e c j al ni e-w tym celu wbitych drągach, (fig. 421) TP^ćelach obserwacyjnych przetrwał cTo dni dzisiejszych. Spotykamy się z nim w Bułgarji i we wszystkich ziemiach ruskich. Platformy służą dla stróżów, pilnujących pól i ogrodów i odpędzających ptactwo oraz szkodliwe zwierzęta (tak głównie w Bułgarji i na południowej Rusi, ale też gdzie niegdzie i na środkowej Wielkorusi), albo też (jak to ma miejsce na Biało- i Wielkorusi) — dla myśliwych, polujących z zasadzki na niedźwiedzie, odwiedzające pola owsa. Do zabytków budowlanych tęgo rodzaju zaliczyć też można pomosty, konstruowane przez rybaków nad przejściami jazów (tabl. I). Jak już wiemy (§ 228), w niektórych okolicach Słowiańszczyzny podobne pomosty używane S£L do przechowywania zapasów zboża.

482. (Oo do ^>-ŁaJ_as ó \y, to pod tą nazwą będziemy tu rozumieli wyłącznie s z ał a s y w 1 a ś c i w e, to jest bardzo prymitywne budowie, naogół niepodobne do dzisiejszych naszych ehat i budynków gospodarskich, lecz złożone najczęściej z samego tylko dachu, rzadziej — z dachu i właściwych ścian, które to ściany jednak nie są w takim wypadku architektonicznie^- ostro wyodrębnione Vsii_utworzone z ic-Jgofr ińaterj ału, co AaćTT. Vv Ozechacn, rdzennej Polsce i w prac ważnej części    i jylałórusi, a także naogół u Słowian bałkańskich

vzoro\vane ttń kosmopolitycznych wzorach, roznoszonych przez robotników. Także materjał bywa nieraz pierwszy lepszy. Natomiast w górach Karpackich, na Polesiu, na północno-wschodniej Wielkorusi oraz w górach Słowiańszczyzny południowej namiot odgrywa jeszcze mniej lub więcej znaczną rolę w życiu niektórych warstw miejscowego ludu, jako to: pasterzy, rybaków, myśliwych ‘ i t. d. Na Polesiu jest nawePw dosc -powszechnem. użyciu. ‘Chłopi używają go tam m. i. jako czasowego mieszkania przy oddalonycłT" ofPwsnpolach, ar także jako" lach etc.

budowle takie mają dziś niewielkie lub nie mają niemal żadnego znaczenia. W rdzennej Polsce, o ile się gdzie spotykają, to przeważnie ciągłość tradycji konstrukcyjnej jest zerwanaT szałasy są klecone Jory weź jak się ucTaTalbo

"schronienia podczas pracy *

na sianoze _

483/Najpierwot.nieisze szałasy buduje się zatykając w ziemię kilka-n aśęjg_ 1 uoparę dziesiątków świeżo ściętych gałęzi i przeplatając Joli

takich szała-

czuby. Tworzy"się w fen sposób rouzaj" budyT Bży wajj sóiw naprzykład^kosTarźe polescy flfig. 422); podobne znają tez ŁoIy-“ sze etę, oraz bardzo liczne lud^-poza-europejskie.

I Bardziej trwałe są słowiańskie szałasy kopulaste, albo stożkowate, dające w rzucie poziomym~zamkńlęty^-okrąg: Wyjąt-^ kowo zdarzają się pomiędzy niemi i przenośne. Należy do nich pre-v i j ac a, używana przez czarnogórskich pasterzy. Składa się^v ona ; z wielkiej obręczy takich rozmiarów, aby wewnątrz niej mógł się wy-