klsti595

dujemy i w Rosji europejskiej u ujścia Wołgi (St. Poniatowski, 1927). Są to wciąż jeszcze przyrządy pozbawione ramionek i złożone tylko z okrągławego lub owalnego kółka, zaopatrzonego w dwa kolce. Zbliżone, ale trójkolczaste, raki spotkać można na Kaukazie, czterokol-czaste zaś — w Serbji północnej (fig. 511, 5) i na Węgrzech. Ostatnie mają już jednak boczne ramionka, podobnie jak należące do tegoż typu trójkolczaste raki, które zupełnie nieoczekiwanie znalazłem na Białorusi we wsi Bersztacli (NE od Grodna; fig. 511, 2).

511. Raki (zmniejszenie bardzo różne). 1. Ok. in. Sisak, Chorwacja (Muz. etn. w Zagrzebiu). — 2. Bcrszty, pow. Grodno, Białoruś

Poza tern na ziemiach słowiańskich, a przynajmniej w Polsce, na zachodniej Białorusi, w ruskich Karpatach i w Chorwacji, skąd raki są mi dotychczas znane, widzimy tylko typ szponowaty, często spotykany także na Węgrzech oraz w Finlandji. Typ ten tworzy rozmaite odmiany. Najprymitywniejsze, pozbawione ramionek, trój- lub czterokolczaste, zupełnie podobne do fińskich oraz niektórych węgierskich, są w użyciu na północno-zachodniej Białorusi i na Polesiu oraz w Karpatach (fig. 511, 2 i 4). Bardziej udoskonalone, zwykle czterokolczaste, z ramionkami, podobne z kształtu do małej ławeczki, znaleźć można tu i owdzie na Białorusi i Podlasiu oraz pospolicie w północnej połowie Polski rdzennej (fig. 511, g). W powiecie sisackim w Chorwacji widzimy zajmującą formę czterokolczastą ramionkową o dwu kolcach zredukowanych (fig. 511, 1). Jak daleko sięgają raki szponowate poza kraje słowiańskie, węgierskie i zachodnio-fińskie tego do-kładnie dziś jeszcze nie wiemy. £    ₄. Mikoice^ nad ’je*-Nam^po'^

W każdym razie do tegoż zasad- Postawy, j. w. -- 5. Radevina, Serbja pół-uiezego typil należą zapewne raki nocna (Muz. etn. w Belgradzie). — 6. Zło-pospolicie używane w Niemczech torja, pow. Toruń, Polska. — Rys. autor, oraz indziej w Europie zachodniej.

Z nazw omawianego narzędzia, używanych w Polsce, najbardziej zajmująca jest żabka, ma ona bowiem przerwany zasiąg, obejmujący z jednej strony część zachodniego Mazowsza, a z drugiej — Białoruś (porówn. §§ 132 i 133: zasięgi zawołań na krowy i odpędzań na owce).