marta00004 bmp

cukrowej, mógłby być ekstrahowany z wykorzystaniem energii pochodzącej z cukru równolegle pozyskiwanego z tych samych roślin. Idea tego systemu została oparta na podobnej i wcześniej wdrożonej w krajach Ameryki Południowej technologii produkcji etanolu z cukru trzciny cukrowej. Obecne, niskie ceny surowców ropopochodnych me stymulują wprowadzania alternatywnych metod wytwarzania plastików. Technologie te są jednak stale ulepszane a wyczerpywalność kopalnych źródeł energii oraz względy ekologiczne (m.in. ograniczenia wytwarzania gazów cieplarnianych) gwarantują ich sukces w przyszłości.

Modyfikacja drewna

Delignifikacja drewna jest ważnym etapem w produkcji masy papierniczej i obniżenie zawartości ligniny mogłoby ułatwić ten proces i obniżyć koszt. Wykorzystując techniki wyciszania ekspresji określonych genów metodami inżynierii genetycznej otrzymano rośliny, które nie wytwarzały enzymów warunkujących syntezę lignin.

„Biosteel”

Nić pajęcza charakteryzuje się szczególnymi właściwościami technicznymi. Wytwarzana przez Nephila clavipes dorównuje swoją wytrzymałością włóknom syntetycznego Kcwlaru a dodatkowo jest wysoce elastyczna i odpowiednio przygotowana, również biodegradowalna. Spidroiny - białka budujące tą nić składają się głównie z glicyny i alaniny. Wcześniej przeprowadzono już próby z wykorzystania mikroorganizmów lub drożdży do produkcji tego białka. Obecnie istnieją firmy pozyskujące spidroiny z mleka transgenicznych kóz (http://www.nexiabiotech.com). Firma ta dysponuje zastrzeżoną nazwą tego produktu - Biosteel Alternatywą wykorzystania drobnoustrojów lub zwierząt do produkcji spidroiny są rośliny. Wykazano, ze zaprojektowane, syntetycznie geny spidroin wprowadzone do roślin ulegają ekspresji i są akumulowane w liściach tytoniu lub bulwach ziemniaka. Prowadzone są prace nad technologią pozyskiwania i wykorzystania tak wytworzonego białka. W tym wypadku, podobnie jak opisano to wcześniej dla biofarmaceutyków, wykorzystanie roślin umożliwiłoby znaczne obniżenie kosztów otrzymania materiału wyjściowego.

Bioremediacja

Szacunkowa wartość rynku usług na oczyszczanie i rekultywację wynosiła w roku 1998 około 15-18 miliardów dolarów. Wynika to ze skali skażeń oraz z wysokich kosztów oczyszczania. Koszt fitoremediacji prowadzonej przez odpowiednio dobrane gatunki traw oceniano na 10-35 USD za tonę, bioremediacja in situ 50-150 USD a inaktywacja chemiczna od 200 do 1500 USD/tonę. Szacuje się. że bioremediacja pozwala zaoszczędzić do 50-80% kosztów konwencjonalnego oczyszczania. Zainteresowanie wykorzystaniem roślin do bioremediacji wynika przede wszystkim z niskich kosztów oraz możliwości zebrania akumulowanej substancji wraz z biomasą roślinną. Obecnie do fitoremediacji używa się prawie wyłącznie roślin dzikich. Ich wykorzystanie jest możliwe tylko tam, gdzie rodzaj i stężenie substancji toksycznej nie blokują wzrostu samych roślin. Modyfikacja genetyczna pozwala otrzymać roślmy tolerujące wysokie natężenia czynnika skażającego. Umożliwia to, w pierwszej kolejności, rozwój roślin na terenach skażonych a następnie maktywację l/lub akumulację substancji toksycznych.

Otrzymano rośliny Arabidoosis transformowane między innymi genami reduktazy, które mogły rozwijać się w obecności 15 mg/l soli arsenu i akumulowały 2 do 3 razy więcej arsenu mz rośliny dzikie. Uzyskano również rośliny tulipanowca (Liriodendmn tulipifera) z wprowadzonym bakteryjnym genem reduktazy rtęci Enzym ten przekształcał toksyczne jony rtęci w rtęć metaliczną. Zbieranie liści, w których rtęć była akumulowana pozwalało prowadzić rekultywację skażonych obszarów. Efektem jeszcze innych prac były rośliny maktywujące szczególnie toksyczny związek - metylortęć. Proces detoksykacji warunkowały w tym wypadku dwa geny. Odpowiednia lokalizacja ich aktywności w komórce powodowała, ze rośliny wykazywały znacznie wyzszą (od 10 do 70 razy) zdolność do degradowania organicznego związku rtęci w porównaniu z roślinami wcześniej uzyskanymi.

Trójnitrotoluen (TNT), tetranitropentaerytritol (PETN) i trójnitroglicerol (GTN) są związkami wybuchowymi, które bardzo często zanieczyszczają wody gruntowe i glebę na obszarach działań militarnych. Dotyczy to szczególnie TNT - związku, który jest wysoce toksyczny i odporny na degradację. Jedynym skutecznym sposobem utylizacji jest spalanie. Metoda ta jest jednak zupełnie