Photo0009

Stosunek wartości wydajności średniej do wydajności maksymalnej jest dwa razy większy niż dla pompy jednostronnego działania i wynosi

Q„ ⁼ 71? “ ^0,636 Qmax'    ^l2A7]

Chcąc uniknąć znacznej zmienności wydajności pompy buduje się pompy dwutłokowe dwustronnego działania (np. dwutłokowe pompy typu Duplex, por. p. 2.1.5).

Wykres zmienności wydajności takiej pompy przedstawiony jest na rysunku 2.6c. Chwilowa wydajność maksymalna w tym przypadku wynosi

Q_ma, - 1,41 F r    [2.18]

i występuje w punktach odpowiadających kątowi obrotu korby (przy przestawieniu korb o 90°) ti/4, 3/4n, 5/4jt, ...

Wydajność średnią wyznacza zależność

Sn    2 r n    r n

Q = 4F — = 4F-= 4 F-,    [2.19]

^ir    60    60    30 ’    ¹¹

a stopień nierównomierności

S

n

1,41 Fr

n n 30

4 Fr

n

30

f 2.20]

Stosunek Q_Sr do Q_max wyraża się zależnością:

Q_ir = 0,955 Q_am

a wydajność minimalna pompy dwutłokowej dwustronnego działania (dla kątów obrotu korby 0, n/2, 3/2n, ...)

Q_min = 0,899 Q_n„.    [2.21]

Z porównania wykresów przedstawionych na rysunku 2.6 wynika, że równomierność wydajności pomp tłokowych wzrasta wraz ze zwiększaniem liczby tłoków. Ze względów konstrukcyjnych w okrętowych pompach tłokowych zarówno korbowych, jak i bezkorbowych, nie stosuje się jednak zazwyczaj większej liczby tłoków niż dwa. Wyjątkiem są pompy tłokowe, tzw. promieniowe lub osiowe, których zasadę działania omówiono w p. 2.1.5 oraz pompy wielotłokowe specjalnego przeznaczenia, jak np. pompy paliwowe okrętowych silników spalinowych, w których tłoczki napędzane są krzywkami osadzonymi na wałku, a liczba tłoków odpowiada zazwyczaj liczbie cylindrów silnika (z wyjątkiem silników dwustronnego działania).