IMG93

WlOmcii plakatu w stosunku do Innych gatunków »ztuki ustąpi x czasem na rzecz wlanej stylistyk, do «**° impulsem będzie przesyt zdobnictwa tw.«. skoncentruje się na portrecie przedmiotu, izolowanego od otoczenia, niezależnego Ma to niewątphwy związek x rozwojem fotografii i poczekam, f.lmu Przemówił przedmiot i szczegół zatrzymany w so-czewce obiektywu Otwierały się nowe mozl.woici wyrazowe dla grafiki użytkowej operujące, konkretem wziętym z życia Sztuka odkryła w mm urok estetyczny, plakat i film - metaforyczny sens W roku 1908 berliński grafik Lucien Bernhard'- zaskakuje publicznołó plakatem niepodobnym do tych. które dotychczas oglądano Na jednolicie cieplobu-zowe tło rzucił dwie czerwone zapałki z żółtymi główkami. poniżej umieścił niebieski napis Prittltr. Żadnych wdzięcznych scen rodzajowych, wydekoltowanych pań, wyfraczonych panów, alegorii, bibelotów, wianuszków, kartuszy. Dwie zapałki. Portret przedmiotu. To był prawdziwy szok

Lecz w Krakowie ..rzeczowość" me przyjęła się. wydała się nazbyt natrętna, pozbawiona poezji **. Za to właśnie chwalił artystów naszych cytowany już Ettingcr. twierdząc, iż pierwiastek liryczny, na ogoł pogardzany w reklamie, należy do osiągnięć polskiej grafiki użytkowej. Z myślą o przyszłości. przewidująco. wypowiedział życzenie ..aby w dalszym rozwoju naszego plakatu pierwiastek ten nic był zatracony". I rzeczywiście przetrwał on w ciągu długich la>. i nadal stanowi charakterystyczną cechę polskiego plakatu. Wytworzenie określonego nastroju, refleksji, zadumy lub radości górowało zawsze nad doraźnie praktycznym celem, tym bardziej w warunkach zaborów. kiedy, jak wiemy, uprawianie sztuki plakatowej nie wynikało bezpośrednio z potrzeb gospodarki. Przekazując bowiem informacje o wydarzeniach dnia. plakat przyczyniał się równocześnie do utrwalania polskości, świadczył o żywotności naszej kultury. Autorzy plakatów - znam malarze - zdając sobie sprawę z dydaktycznej roli masowo oglądanych

*•    ISM

Prietfer

33