IMG 93 (5)

320 • Romulus

Wieżyca karmiąc* o i Romulusa

władzę; pochowano go uroczyście na Forum. Wszyscy jednak są zgodni, że R. stal się ich bogiem, przyjął imię -> Kwirynus i patronował swemu miastu i ludowi. Według historyków R. założył Rzym w połowie VIII w. p.n.e. Uwzględniając pogląd Warrona (Marcus Terentius Varro, 116-27 p.n.e.) podaje się, że nastąpiło to 21 marca. Dioni-zjos Exiguus, opat rzymski, wyliczył w VI w., że Rzym założono w 753 r. p.n.e. Najprawdopodobniej powstał on w wyniku połączenia się łacińskich osad z osadami sabińskimi i innymi. Najstarsze rzymskie osadnictwo datuje się dziś, na podstawie odkryć archeologicznych, na X w. p.n.e. Legendy o powstaniu miasta opracowywali tak Rzymianie, jak i Grecy. W literaturze łacińskiej poeta Kwintus Enniusz (239-169 p.n.e.) przedstawił ją w swoich Annales (Roczniki), Liwiusz, historyk rzymski (59 p.n.e.-17 n.e.), w Dziejach Rzymu od założenia miasta, następnie Owidiusz w -» Metamorfozach i Fasti (Kalendarż). Greccy autorzy legendy o założeniu Rzymu to Polibiusz (ok. 200-ok. 118 p.n.e., Dzieje), DionizjuszzHałikarnasu (Iw. p.n.e., Starożytność rzymska) i Plutarch (50-120 n.e., Żywoty stawnych mężóvĄ. • Wiele prac artystycznych przedstawia legendę powstania Rzymu. Figurki R. i Remusa, które umieszczone są pod Wilczycą Kapitolińską na -> Kapitolu (Museo del Paiazzo dei Consen/atori, Rzym) są dziełem rzeźbiarza A. del Pollaiuoio (XV w.). Sama zaś wilczyca wykonana z brązu jest rzeźbą etruską z V w. p.n.e. Słynny obraz Romulus i Remus karmieni przez wilczycę namalował P.P. Rubens (1615-1616, Pinacoteca Capitolina, Rzym). Artysta ten jest także twórcą obrazów Porwanie Sabinek

(1632-1640, National Gallery, Londyn) i Pojednanie Rzymian z Sabinami (Alte Pinakothek, Monachium). Nie sposób pominąć tu płótna R Picassa Porwanie Sabinek (1962-1963). Powstało również wiele dzieł innych wybitnych artystów. W 1899 r. na Forum Romanum odkryto tzw. grób Romulusa, ale jest to prawdopodobnie symboliczny grobowiec. Znajdująca się także na Forum świątynia R. z IV w. nie ma związku z R., współzałożycielem Rzymu. Patrz także Euandros, Iris. róg obfitości, był to złamany róg kozy Amaltei, żywicielki —»Zeusa. Róg za sprawą bóstwa stał się r.o. Miał bowiem zdolność stałego napełniania się płodami ziemskimi. Z r.o. wiąże się też inna historia. Bóg -»Acheloos, walcząc z —> Heraklesem o rękę —> Dejaniry, został pokonany. Heros złamał mu - zamienionemu w byka - róg. Aby swój róg odzyskać, Acheloos podarował Heraklesowi róg kozy —»Amaltei. Patrz także Faun, Fortuna, geniusz, Hades, Konkordia, Lary, Nil, Pax, Persefona, Temida, Tyber, Tyche, Wertumnus.