stolarstwo0

26

1. Jak największe wysuszenie.

Suszenie drzewa nie powinno odbywać się ani zanaglc, aby pękaniu jego zapobiedz, ani zawolno, bo wtedy drzewo butwieje.

W ciepłych izbach, jak np. warsztaty, powinno się odbywać tylko ostateczne dosuszanie niniejszych kawałków drzewa, na tak nazwanych pablaczach. Niektórzy radzą przy suszeniu stawiać drzewo sztorcem, nic zaś kłaść; w każdym razie drzewo powinno mićć naokoło wolny przystęp powietrza, nic powinno leżeć na ziemi, lecz na podkładkach, które w stosach desek powinny być pionowo jedna nad drugą umieszczone; gdyż jeżeli nic zachowamy tej ostrożności, deski pokrzywią się pod własnym ciężarem, a po wyschnięciu już do prostości nic wrócą. Wszelkie drzewo wysychać powinno, o ile możności, w jak najmniejszych kawałkach. Newton w Londynie suszy wszystkie krajowe i obce drzewa w izbach zamkniętych, za pomocą prędkiego przypływu gorącego powietrza. Deski ustawiają się w izbie rębem czyli na koncie, a powietrze gorące tak jest prowadzone, że ze wszech stron drzewo otacza. W suficie suszarni umieszczone są klapy czyli wentylatory, któremi para nasycona wilgocią uchodzi. Tym sposobem wysuszone drzewo nietylko na wpływ wilgoci, ale nawet na zgniliznę ma być wytrwałe. Sztuka hebanu na cal gruba, potrzebuje czternastu dni do zupełnego wyschnięcia w ten sposób. Podług licznych doświadczeń, tym sposobem wysuszone drzewa utrącają ze swój pierwotnej wagi:

Grab.........13,8%

Orzech........26%

Heban........10%

Mahoń........20%

Topola........48,7%.

Niejednostajności suszenia drzewa na wolnćm powietrzu, zaradzić można, wypędzając wilgoć nagle i ze wszystkich części drzewa odrazu. Małe kawałki drzewa można w ten sposób wysuszyć, zakopując je w piasek ogrzany do 50° Ecaum.

Przy zastosowaniu tćj zasady na wielką skalę, używają w Anglii, prócz gorąca, jeszcze rozrzedzonego powietrza, w którćm wysychanie drzewa prędzej następuje. l)o tego służy lany żelazny cylinder, około 30 stóp długi, 4 do 5 stóp średnicy mający, w który drzewo się wkłada , i powietrze z niego się wyciąga stosowną pompą powietrzną czyli pneumatyczną. Para wychodząca z drzewa wprowadza się do aparatu chłodzącego, gdzie się w wię-kszćj części skrapla; cały cylinder zaś otoczony jest zewnątrz gorącym piaskiem lub gorącą wodą_v od 36 do 75 stopni ciepła R. ogrzaną. Cienkie drzewo potrzebuje około" 12 godzin, grube zaś aż do tygodnia czasu, aby zupełnie wyschło w tym aparacie.

Najlepszy sposób prędkiego ■wysuszenia drzewa, którego skuteczność długoletnia praktyka stwierdziła, jest suszenie w piecu zupełnie podobnym do piekarskiego. Po wypaleniu pieca tak, jak to sig robi do pieczenia cbleba, kładzie sig w niego drzewo do suszenia przeznaczone, i szczelnie sig zamyka. Po niejakim czasie, skutkiem ciepła wychodząca z drzewa para otacza je dokoła, i utrzymuje zewnętrzne pory w stanic otwartym i wilgotnym, przez co środkowe włókna drzewa w równym stopniu z zewngtrz-nemi wysychają, i nie pozwalają mu pękać. Nadmiar pai-y z drzewa wychodzącćj wsiąka w mur pieca, pozostaje zaś w nim taka tylko ilość pary, która, potrzebną jest, aby drzewo od zbyt nagłego wysychania zabezpieczyć, a przez to od pękania ochronić: dlatego sposób ten nawet i do najtwardszych drzew, jak wiadomo najłatwiej pękaniu ulegających, z korzyścią zastosować można.

Scrin-Talivc podaje, że deski i inne sztuki drzewa, które stosownie do swój grubości 10 do 30 minut w piecu piekarskim po wyjęciu z niego chleba leżały, wystawione na ciepło 64 do 80° R., po siedmnastu latach jeszcze zupełnie zdrowe i wolne od robaków były, gdy inne kawałki, takież same sosnowe, które nic były w piecu, już oddawna zbutwieniu uległy.

2. Wypędzenie wszelkich soków z drzewa.

Przez najlepsze choćby wysuszenie drzewa, zawsze tylko wydzielić można z niego zaledwie czystą wodę w sokach drzewnych zawartą; lecz inne pierwiastki, soki te składające, pozostają między włóknami. Pierwiastki te mają własność -Uporczywego zatrzymywania w sobie wilgoci, a następnie przyciągania jćj z powietrza: przez to wstrzymują one najprzód wysychanie drzewa, a późnićj sprowadzają pęcznienie tegoż. Przez wydalenie zatćm, o ile to być może najstaranniejsze, tych soków z drzewa, o wiele jego dobroć podnieść można. .W tym celu używane są rozmaite sposoby, a mianowicie:

a) Frasowanie. — W Anglii najprzód robiono doświadczenie, ażeby z drzewa wydzielić soki za pomocą ciśnienia mechanicznego, a tym sposobem aby tkankę drzewa zarazem ścisnąć. Postępowanie przy tćm jest następujące: deski lub łaty heblowane przeciągają się przez metalowe walce, które po każdem przeciągnięciu bliżćj się nastawiają; soki przy tern widocznie na wierzch występują, i takie drzewo okazuje potem mniej skłonności do pęcznienia od nieprasowanego, jest twardsze, cięższe, ściślejsze, nie pęka, lecz traci wiele swej mocy. Sposób ten zresztą zastosować się daje tylko do cienkiego, niesękowatego i niekrucliego drzewa.    -

Praktyczniejsze są sposoby następujące, utrwalające drzewo przez wyługowanie.