stolarstwo4

74

padku zaś unika się zadzierania nawet przy drzewach najbardziej do tego skłonnych. Hebel ten nie wydaje wiórów, lecz zamienia drzewo prawic na proch.

b) Heble służące do wyrabiania powierzchni krzywych i wszelkich części gzemsów.

Do hebli tego rodzaju, które służą do wyrabiania powierzchni krzywych, szczególniej wklęsłych, bo powierzchnie wypukłe, zwłaszcza większe, heblami prostenii obrabiać można, należą :

1.    Krzywak, nazywany pospolicie szyj kubłem (n. schijjhobel, fr. rabot cintre), którego podeszwa w kierunku długości jest w łuk wygięta, w kierunku zaś szerokości jest prosta. W takićj oprawie osadza się żelazo pojedyncze lub podwójne, proste lub okrągłe, gładkie lub zębate, stosownie do potrzeby. Do heblowania różnych powierzchni wklęsłych, potrzebne są heble z podeszwą mnićj lub więcśj wypukłą, bowiem krzywizna podeszwy, choć niezupełnie ma być taką samą, jednak zawsze powinna się zbliżać do krzywizny heblowanćj, aby hebel z drzewem w znacznćj części się stykał.

Nowe angielskie heble tego rodzaju są tak urządzone, że jednym heblem powierzchnie wklęsłe różnćj krzywizny heblować można. Na przednim końcu oprawy hebla dodany jest żelazny przyrząd, który podnosić, opuszczać i w każdćm położeniu śrubą umocować można. Na przyrządzie tym hebel przy heblowaniu na drzewie z jednego końca się opiera, z drugiegp zaś końca styka się z drzewem podeszwą. Im mniejszą jest krzywizna drzewa, tćm więcej wysuwa się wspomniona żelazna podstawka, przez co osiąga się ten sam skutek, jak gdyby podeszwa hebla miała mniejszą krzywiznę.

Do wyrabiania felców na powierzchniach wklęsłych służy ką-tnik krzywy, który tćm się tylko różni od kątnika zwykłego, że podeszwa jego wypukło jest zakrzywioną.

Do wyrabiania długich wyżłobień o małćj średnicy, które z powodu kierunku włókien, napoprzek krzywakiem wyrobić się nic dadzą, używa się:

2.    Hebel okrągły czyli kregadlo (n. runclhobel, fr. rabot rond), z prostą na długość lecz w szerokości zaokrągloną podeszwą; zresztą zupełnie do zwykłego równiacza podobny, tylko że ostrze żelaza podług kształtu podeszwy jest wygięte. W tym przypadku także krzywizna podeszwy hebla, powinna być większą od krzywizny drzewa heblowanego.

Do wyrabiania członków gzemsowań architektonicznych czyli krajników, nazywanych pospolicie kielunkami (n. kehlungen, fr. moulnres), potrzebny jest dobór rozmaitych hebli, zwanych ogólnie heblami krajnikowemi albo kelhublami (n. kehlhobel, kehlzeug,

fr. rabots a moulures). Przy meblach często znajdują się całkowite gzemsowania, wiele innych wyrobów, jak np. drzwi, okna, ozdabia się zwykle rozmaitemi listewkami, z pojedynczych lub z kilku razem członków architektonicznych składającemi się, zna-ncmi pod nazwiskiem otoczyn czyli kelszlo-ww (n. kehlsloss): dlatego przedewszystkićm potrzebną jest znajomość pojedynczych członków architektonicznych, z których wszystkie krajniki się składają. Członki te są:

1. Plata albo listewka (n. platte, ptdttchen, fr. bancklette, listel, fillet, plaieband), fig. 54 a, fig. 55 a, fig. 58 a.

Fig. 54

Fig. 56.

Fig. 55.

i