stolarstwo3

112

tyłowi w teu sposób, że w końcu tylko połowy ódpowicdnićj szerokości z przodu, na szerokość zęba zostaje.

W Anglii używają, sposobu zazębiania, który odznacza się swą prostotą i siłą, nie wymagając sklejania sztuk złączonych z sobą, ani zawiercania kolkami.

Fig. 126 a przedstawia z boku i ze sztorcu sztukę drzewa, na której zęby tego rodzaju wyrobione zostały za pomocą maszyny,

w ten sposób, że wycięcia

Fig. 120 a.

*

a

są zupełnie równe zębom pozostałym. Dwie deski tak przygotowane łączą się z sobą podług fig. 126 6, i tworzą połączenie, które jest mocniejsze, tańsze i łatwiejsze do zrobienia (nb. za pomocą stosownćj maszyny) od innych sposobów zazębiania.

Fig. 127.

Jest jeszcze jeden rodzaj zazębiania, nazywany środkowym (n. mittelzinken), który raczej za odmianę czopowania uważać można: gdyż w nim zęby są zupełnie równej szerokości z przodu i z tyłu, i zwykle o kwadratowem przecięciu. Połączenie to, przedstawiope na fig. 127, używa się wtenczas, gdy pomiędzy dwiema deskami, pionowo na kancie równolegle od siebie stoją-cemi, chcemy umocować trzecią, do nich prostopadłą.

Fig. 128.

Drugi sposób połączenia w tym ostatnim przypadku, jest tak nazwane zasunięcie na jaskółczy ogon (n. gratko er bindung), fig. 128. Przy zasunięciu takićm, jaskółczy ogon może być zarżnięty z jednej lub z obu stron zasuniętej sztuki drzewa. Najlepszy kształt jaskółczego ogona wyznacza się następującym sposobem: wysokość jego, która najwięcćj pół cala wynosić powinna, dzieli się na trzy równe części, i jednę z tych części daje się na głębokość zacięcia z obu stron jaskółczego ogona.

Przy przegrodach małych skrzynek, szuflad i t. p., często ściany poprzeczne zasuwają się na prosty wpust (fig. 129), lub na wpust w kształcie litery V wyrobiony (fig. 130), lub też wprost tylko są wklejane, nie wpuszczając ich wcale. Ostatnie to jednak połączenie widocznie nie jest trwałe.

Połączenie kątowe, również mało trwałości zapewniające, lecz przy łączeniu cienkich deseczek często używane, przedstawia fii,'. 131. Deseczki a i b zarzynają siy na ucios, i sklejają się z sobą; następnie robią się na rogu poprzeczne nacięcia piłką,

w różnych kierunkach idące c, c, iw te nacięcia zasuwają się na klej cienkie kawałki fornerów, które się potem, po wyschnięciu kleju, z wierzchu obcinają.

10. Składanie.szerokich płaszczyzn z ram i wypełnień czyli filungów. Wielkie płaszczyzny drewniane, jak np. drzwi, ściany tylne szaf, przepierzenia i t. p., zwykle, częścią dla ozdoby, a częścią dla zabezpieczenia ich od paczenia się, składają się z ram czworokątnych (n. rahmholz, rahmwerk, fr. óa/t), pomiędzy któremi czworokątne pola wypełniają się tafiami, zna-nemi poił nazwiskiem wypełnień czyli filungów (n. jidlungen, fr. -panneaux), których włókna z dwóch stron idą równolegle do włókien części bocznych ramę składających, z dwóch zaś stron innych są do nich prostopadłe. Rama od strony wewnętrznej opatrzona jest wpustem wokoło idącym, w który wchodzą łagodnie ścięte ze czterech stron brzegi wypełnienia, lecz nie są nigdy wklejone, aby się swobodnie poruszać mogły. Ramy łączą się z sobą na rogach, za pomocą widłowania (szliców) lub czopów nawslcróś idących. Wypełnienia mogą się składać z jednej szerokości deski, lub z kilku desek z sobą na szerokość sklejonych. Wpust na częściach ramę składających, musi być głębiej wyrobiony aniżeli potrzeba, dla pomieszczenia wchodzących w niego cienkich brzegów wypełnień, przez wzgląd na to, aby w razie na-pęcznienia drzewa, wypełnienia te miały miejsce gdzie się rozszerzyć. Jeżeli o tern zapomnimy, to drzewo wypełnienia'składające, gdy napęcznieje podczas wilgotnego powietrza, rozszerzając się, zdolne jest ramę rozsadzić. Ramy i wypełnienia mogą być w rozmaity sposób z sobą połączone, a mianowicie mogą one tworzyć jedng. płaszczyznę z jednej lub z olm stron, lub tćż wy-

Stolarstwo.    $