NDIGDRUK00793132

20

sposób urządzania'¹ gorzałki r. 1529; zarazem utrzymują, ii do tego stopnia jej nadużywał, że'¹ w końcu zginął w skutku dobrowolnego spalenia fCombustio sponleneaj. zdąd ma pochodzić' nazwisko polskie gorzał-ka ¹).

Gorzałka podobnie jak inne napoje wyskokowe w małej ilości użyta, przez 'Zadrażnienie¹ błony szluzow.., wyścielającej usta, oraz gruczołów ślinowych, powiększa Wjdziałanie szluzu i śliny, ugaszając zatfizełn pragnienie. Wśród podróży, gdy przez dłuższycczas niedostawało j>o-żywiania, zaspakaja poniekąd i głód. W czasie Upałów wielkich w umiarkowanej ilości wypita,' nie tylko (jakeśmy wyżej wspomnieli)‘gasi pragnienie, IŚcz prócz tego powściąga poty. Napoje wyskokowa używane wśród jedzenia, podbudzają trawienie,'przyspieszają obieg kiwi, wzmacniają układ nerwowy; gorzałka więc dla ludzi biednych karmiących SSig pokarmami grubymi, trudnymi do strawieniaJJużywana z. umiarkowaniem, może by. zbawiennym napojem — gorzałka zaprawiana'Cukrem, oprócz wyżej wyliczonych przymiotów jest pożywną. Dodane do niej Istoty aromatyczne jakoto: wanilia, goździki, cynamon, koper, i t. p. siłę jej podbudzającą zw iększają. Pędzona z środkami gorzkimi n. p. z piołunem, skurkami pomarańczy, ożywia siły żołądka zwolna trawiącego. Urządzona zaś ż migdałami gorzkimi, z pestkami ze slnvek, brzoskwiń, j.eSt szkodliwa, w tych bowiem istotach jesl kwas wmdosinny. Długie i niemniarkowane użycie gorzał ki jirzylępia czynność nerwów' do trawienia przeznaczonych, oraz przytłumia ruoh dowolny mięs. II pijaków z pow olania znika chęć do jadła, błona śluzowa wyście-

1

Wiadomość Ig czytać można w dzidę Jakuba Kaźmierza Halni: Skład allm Skarbiec Oek.momiki w Krakowie w roku Ibba, Sir. 164.