128
kwarta wody klcjowćj. Jeżeli farba jest cięższą od kredy, wtedy nieco więcćj wody klejowej dolać należy. Powłoka farbą klejową powtarzaną być powinna przynajmniej dwa razy, cienko i prędko. Drugi raz powleka się, gdy powloką pierwsza zupełnie wyschnie, b) Malowanie olejne.
Farby do malowania olejnego używane są:
na biało: biel ołowiana lub cynkowa (bici oder zinkweiss);
na iółto: okra lub miueralgelb;
na czerwono: minia lub braunroth;
na zielono: grynszpan lub zieleń szweinfurtska;
na niebiesko: błękit pruski (berlinerblau);
na czarno: kość palona lub czerń frankfurtska.
Farby te rozcierają się na kamieniu z pokostem, i tymże pokostem według potrzeby rozrzedzają.
Pokost gotuje się z oleju lnianego, przez 3 do 4 godzin, po dodaniu do oleju 2 do 4 łutów glejty (bleigUUte) na 1 funt oleju, przez co ten ostatni nabiera własności prędkiego wysychania.
Gotowanie pokostu musi być powolne, aby olej nie zawrzał i nie zapalił się.
Olejek terpentynowy, do farby olejnej dodany, rozrzedza ją, czyni łatwiejszą do rozprowadzania, ale utrudnia jej schnięcie.
Gruntowanie przy malowaniu olcjnćm robi się zwykle bielą ołowianą roztartą z pokostem; w niektórych razach, a mianowicie w suchych miejscach, można dla taniości gruntować drzewo farbą klejową.
Prócz gruntu, malowanie olejne powtarza się zwykle 3 do 4 razy, używając, w razie gdy kolor żądany jest drogi, do dwóch spodnich powłok farby tańszej, ale zawsze jaśniejszej od ostatniej powłoki. Powlekanie farbą olejną robi się zawsze na zimno. Z powodu wolnego schnięcia farb olejnych, pomiędzy jedną powłoką a drugą powinno upłynąć przynajmniej 48 godzin czasu. Malowanie olejne posiada pewien połysk, opiera się wilgoci, i daje się po . zupełnem wyschnięciu, w razie potrzeby, oczyścić wodą mydlaną.
Drzewo powlekane musi być suche, a gdy jest zbyt dziurkowate , wtedy musi być poprzednio nasycone pokostem, aby nie wciągało w siebie zbyt wiele oleju, który do połączenia farb jest potrzebnym.
Farby olejne nabierają trwałości i nie ciemnieją tak prędko, gdy dodamy do nich 1 część ich wagi białego wosku. Wosk musi być poprzednio rozpuszczony w olejku terpentynowym, i do pokostu na zimno dodany.
We Francyi często używane jest malowanie farbami skoro-schnącemi terpentynowemi (coulers lucidoniques), których przygotowywanie odbywa się jak następuje: Przetopiona na wolnym
ogniu., terpentyna wenecka rozciera się na ogrzanym kamieniu z suciicmi kolorami utartcmi na proszek, i rozcieńcza się spirytusem stosownie do potrzeby. Używając tych kolorów w lecie, można do terpentyny <fodać przy topieniu '/« część oleju lnianego, przez co farby stają się trwalsze, i więcćj mają podobieństwa do farb olejnych.
Prócz farb wyżćj wspomnianych, używają sig jeszcze często farby mleczne (n. milchjarben), mające tę wyższość nad klejowe-mi, że się przez długi czas niezmienioue przechować dają. Podług licznych doświadczeń, najlepszy sposób ich przygotowywania jest następujący: 4 funty zbieranego mleka, 6 imeyj świeżo gaszonego wapna, 4 uneye oleju lnianego, makowego lub orzechowego, i 3 funty białćj glinki lub szlamowanćj kredy, miesza się z sobą w następujący sposób: gaszone wapno zarabia się mlekiem na ciasto, dodaje się do niego olśj i resztnjąee mleko, przy ciągłem mieszaniu, a w końcu glinka lub kreda. Farbami mlecznemi powlekać potrzeba podobnie jak klejowemi, dwukrotnie. Ażeby im nadać połysk, powleka się drzewo farbami temi malowane płynem, składającym się z 3 funtów wody i z białek od 12 jaj, dobrze z nią wymieszanych.
Następującym sposobem wyrabiane farby mleczno-twarogowe, dają także bardzo trwałą powłokę na drzewo: do 1 stopy kubi-cznćj świeżo gaszonego wapna, dodaje się */« stopy kubiczuej twarogu, i po przemieszaniu, dolewa się tyle mleka, ile potrzeba, aby to ciasto można było przez cienkie sito druciane przecisnąć. Drzewo potrzeba poprzednio farbą klejową zagruntować, a następnie powłoka farbą mleczną powtarza się 4 do 6 razy., a po wyschnięciu, wytarta wełnianym gnłgancm, przybiera piękny połysk.
Powłoka finlandzka, do użycia na drzewo, tak wewnątrz budowli, jak i na powietrzu, ochraniająca je od wszelkich'niszczących wpływów, wyrabia się w następujący sposób: przedewszyst-kićm.rozpuszcza się 3 funty kalafonii w 20 funtach tranu na wolnym ogniu, następnie 10 funtów mąki żytnej rozrabia się na ciasto z 30 funtami zimnej wody, w końcu zaś 4 funty siarczanu cynku (zinkmtriol) rozpuszcza się w 90 funtach wody gorącej.
liozrobiona mąka wlewa się do gorącego rozcicku siarczanu cynku, i z nim się należycie miesza; potćm wlewa się do tego rozpuszczona kalafonia w tranie, i wszystko razem na jednorodną ciecz się przerabia. Powłoka ta, do którćj dla koloru dodać można, podług potrzeby, nieco braunrotlm, okry, umbry lub jakiejkolwiek innćj farby ziemnćj, jak kilkakrotne próby n nas robione potwierdziły, zabezpiecza drzewo i w naszym klimacie od wpływu wilgoci, a nawet od robactwa.
Stolarstwo.