Str 008

dwie składowe: prostopadłą do elementu powierzchni - zwaną parciem P, i styczną do powierzchni — zwaną siłą styczną albo tarciem T.

Miarą obu tych sił powierzchniowych są odpowiednie naprężenia, czyli stosunki wielkości tych sił do powierzchni, na które działają.

Stosunek siły normalnej ściskającej (parcia) do powierzchni nazywamy ciśnieniem i oznaczamy symbolem p

P

Stosunek siły normalnej rozciągającej do powierzchni nazwano naprężeniem rozciągającym. W cieczach naprężenia te mogą mieć tylko bardzo małe wartości i w praktyce nie są uwzględniane.

Stosunek siły stycznej (tarcia) do powierzchni nosi nazwę naprężenia stycznego t

T

t = — .

F

Jednostką obu naprężeń, tzn. ciśnienia i naprężenia stycznego, jest paskal

Pa = N/m² = —!9L-.

1.2. WŁASNOŚCI FIZYCZNE CIECZY

Ciecz, jak każde ciało fizyczne, ma pewne cechy, które określają jej zachowania się w różnych warunkach. Cechy tc nazywamy własnościami fizycznymi i chemicznymi cieczy. Obecnie omówione zostaną najważniejsze własności cieczy występujące w rozważaniach hydrauliki. Są to: gęstość, lepkość, ściśliwość, rozszerzalność cieplna i napięcie powierzchniowe.

Gęstość i ciężar objętościowy

Gęstością średnią cieczy nazywamy stosunek masy cieczy zawartej w pewnym obszarze do jego objętości. Gęstością w punkcie zaś — granicę tego stosunku przy objętości malejącej do zera. Gęstość oznaczamy symbolem p:

M

^P *r y ’

AM d M

p = lim - = -.

*v-o AV dV

Jednostką gęstości jest kg/m³.

8