Rys. 17. Fazy wzrostu organizacji w modelu L. Greincra Źródło: (25]
Faza 1: wzrost przez kreatywność i... kryzys przywództwa
Powstanie i wzrost organizacji są możliwe dzięki innowacyjności działań przedsiębiorcy-właściciela. Jego cele to przede wszystkim produkcja i sprzedaż (make &sell). Przedsiębiorca przeprowadza kontrolę wykorzystując informacje o wielkości obrotów i zyskach. Styl kierowania jest autokratyczny, a struktura organizacyjna w znacznym stopniu nieformalna. Zachowania przedsiębiorcy cechuje orientacja techniczna oraz zazwyczaj lekceważący stosunek do problematyki organizacji i zarządzania.
Badania empiryczne dowiodły, żć najczęstszymi przyczynami upadku nowo założonych firm są błędy w zarządzaniu, spowodowane brakiem Umiejętności w tym zakresie. Jeśli więc przedsiębiorstwo takie nie upadnie, wcześniej Czy później musi nastąpić w nim kryzys,**
przywództwa^ufTraktowanie firmy jako one man show nie rokuje nadziei na sukces w przyszłości.
Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na różnice między cechami przedsiębiorcy i profesjonalnego menedżera [40]. W przypadku przedsiębiorcy cechy te są następujące:
• dbałość o siebie i własny image,
• orientacja na tworzenie i kreatywność,
• zaufanie do własnej intuicji,
• podkreślanie ważności działań długookresowych,
• autokratyzm,
• osobiste kontakty z pracownikami,
•ę/pewność własnej pozycji, wynikająca z posiadania firmy,
• podejście całościowe.
Stosując porównywalne kryteria, można wymienić takie cechy profesjonalnego menedżera, jak:
• orientacja na organizację, troska o wizerunek firmy,
• ukierunkowanie na konsolidację, przeżycie i wzrost przedsiębiorstwa,
• opieranie się na analizie przy podejmowaniu decyzji (więcej przezorności niż intuicji),
• podkreślanie ważności działań krótkookresowych,
' • skłonności do współpracy, troska o partycypację,
•'SI stała konieczność udowadniania własnej przydatności i niezbędności, wynikająca z zajmowania mniej bezpiecznej pozycji w firmie,
• zwracanie uwagi na zagadnienia szczegółowe i ich skutki, raczej cząstkowe niż całościowe podejście do organizacji.
Menedżerowie nie zastąpią właściciela, ale w sytuacji kryzysu przywództwa, spowodowanego głównie ograniczonymi możliwościami przedsiębiorcy-właściciela w opanowaniu wszystkich problemów związanych z prowadzeniem firmy, mogą oni — w myśl zasady powiernictwa — skierować firmę na drogę dalszego rozwoju. Podstawowym narzędziem menedżerów stają się wtedy zinstytucjonalizowane techniki kierowania.
73