« zdolność przopufttown nyf<nm 1 sprawdzamy ozy prędkość przepły-n nie Jest a byt niska. Dla dużych i kosztownych syfonów mogą być • •tr/nbne obliczenia dla kilku wariantów, pozwalające określić loiiomlcznle najkorzystniejsze wymiary przewodu. Nie zawsze udaje i spełnić jednocześnie wymagania odnoszące się do nieprzekro-/.eiila zadanej różnicy poziomów z oraz zapewnienia prędkości prze— tywu celowej ze względu na uniknięcie zamulania. W tych przypad— fioh itaramy się obniżyć wielkość strat, stosując łagodny wlot wylot, skrócenie długości przewodu, zwiększenie rozstawu prętów tut 1 ich pochylenie itp.
Cdy zmiany te nie dają wystarczajcie ego efektu, pozostaje tylko opuścić zmniejszenie prędkości w przewodzie, przewidując jedno-/oi.nle odpowiednie środki zabezpieczające, jak np. płukanie, czę-to osuszanie syfonu celem oczyszczania i w związku z tym, jeżeli ujdzie potrzeba, zastosowanie dodatkowego przewodu zapasowego itp.
Zmniejszenie strat przy wlocie stanowi jeden z ważniejszych puoobów zwiększenia zdolności przepustowej syfonu, pozostałe środ-!, Jak skrócenie przewodu i zmiana kąta lub promienia łuku, nie mv»ze są możliwe. Małe opory przy wlocie uzyskuje się stosując ła— odne wprowadzenie przez odpowiednio ukształtowane przyczółki i po— /sitkowy odcinek przewodu.
Dla przypadku, gdy ściany skrzydełek w planie tworzą krzywą >r zejściową pokazaną na rys. ii9 o kącie odchylenia cięciwy około i'"30' , wg Hindsa [19] stratę przy wlocie można określić ze wzoru:
v2 y2
Ahi str ■ °łl (ii “ 5g}
(to)
;il/.lo v1 prędkość wody w kanale, v - w przewodzie.
'inlkość , którą dla takiego przypadku należy podstawić do wzoru r., otrzymamy porównując AhJ)str ze wzoru 70 z wartością Ah^ =
■ Cj Otrzymamy:
2
(71)
Zarys krzywej 1-2-3-4 (rys.gil9) ustalamy, dzieląc długość 1 ia n równyoh odcinków o długości 1,5 - 2,0 m i obliczając Ich sze-okość przekroju w ten sposób, by wielkość strat na pokonanie opo
rów taro ln nn każdym odo Inku
byłn równa
n
obi I
otrzymano
czeń punkty krzywej łączy się płynną linią.
Wykonanie skrzydeł wprowadzających o opływowym kształcie Jont kosztowniejsze niż ścian o mniej skomplikowanym obrysie i z togo względu stosuje się je przeważnie tylko wówczas, gdy Jest to niezbędne z uwagi na wielkość strat.
Różnica poziomu wody przy wlocie i wylocie z^ obliczona dln maksymalnej zdolności przepustowej kanałur występuje, w syfonnoli prowadzących wody cieków naturalnych rzadko i krótko,gdy pojawia się największy przepływ obliczeniowy* w pozostałych okresach objętości przepływu są znacznie mniejsze, na skutej czego mniejsza
jest prędkość i straty. Z zależności z =£. £. 7^- i ze wzorów nn
wartości współczynników strat wynika, że obniżenie prędkości y
zmniejsza czynnik %r- i nieznacznie te wielkości £, które zależne
są od prędkości lub stosunków powierzchni pól przepływu - zmniejszy się więc także wartość £. Może się przy tym zdarzyć, że zwler-. ciadło wzniesione nad wodą dolną o wysokość o z ułoży się poniżej dna kanału górnego lub na takiej wysokości, że w górnej części przewodu utworzy się odskok hydrauliczny (rys. 120). Zjawisko wy
stąpienia odskoku w przewodzie nie jest pożądane, zmienność prędkości i ciśnień i ich niestateczność powodować mogą obciążenie dynamiczne syfonu w postaci powtarzających się w nieregularnych odstępach czasu uderzeń. Aby uniknąć tego rodzaju niepożądanych zjawisk stosowane są różne środki zaradcze, do których należą:
- zamknięcia na wlotach ze zdławionym wypływem, dołem zatopionym w specjalnie wykonanej niecce. Rozwiązanie takie stosowane jest rzadko, tylko na bardzo dużych syfonach, gdzie kosztowni' zamknięcia i ich mechanizmy są niezbędne i z innych względów
i gdzie dysponujemy stałą obsługą;
- spiętrzenie wody na odpływie przez założenie zamknięć prowizorycznych - iglic lub szandorów. Rozwiązanie jest proste
i tanie, wymaga jednak obsługi i z tego względu również stosowane jest rzadko;
- niecka wypadowa przy wlocie przed wejściem do przewodu, tak wykonana by odskok w niej był zatopiony przez zwierciadło wody w rurociągu; takie rozwiązanie stosowane jest najczęściej z uwagi na prostotę i zbędność obsługi (rys. 121);
- obniżenie dna kanału i nadanie mu większego spadu tuż przód wlotem, tak aby otrzymać połączenie w rodzaju niewielkiego bystrza. Rozwiązanie jest proste i tanie, ale może być stosowane tylko wtedy, gdy położenie zwierciadła wody w przewodzie wymaga Jedynie nieznaoznogo obniżenia dna w kanale.