skanuj0004 (33)

OŚWIECENIE    IGNACY KRASIC3Z

cunek, teraz matactwa, łgarstwa, pieniądze. Wszystko jest na opak - to, co kiedyś ceniono, tern jest pogardzane. Poeta piętnuje młodych i starych, kobiety i mężczyzn, przedstawia obraz zdege-nerowanego społeczeństwa na krawędzi katastrofy. Aby tę wizję klęski unaocznić czytelnikom odwołuje się do alegorii - Polski jako tonącego okrętu. Jedyny ratunek dla ojczyzny znajduje w powrocie do źródeł, odrzuceniu pozornych wartości na rzecz wartości autentycznych.

Żona modna

Satyra społeczno-obyczajowa przedstawiająca rozmowę dwóch szlachciców, podczas które jeden z nich - pan Piotr - opowiada historię swego małżeństwa. Okazuje się, że ożenił się dl-pieniędzy, lecz więcej stracił, niż zyskał. Już w dniu zaślubin musiał podpisać intercyzę, a żon okazała się niezwykle wymagająca. Lubiła tylko to, co nowe, szykowne, modne, jednym słowem - francuskie. Po ślubie dokonała rewolucji w domu i życiu szlachcica, doprowadzając go na skrę bankructwa. Krasicki ośmiesza w tym utworze przede wszystkim cudzoziemszczyznę i bezmyślność kobiety, ale również materializm rozsądnego, wydawałoby się, szlachcica.

BOHATEROWIE SATYR I ŚWIAT PRZEDSTAWIONY

Krasicki w satyrach przedstawia pewne typy ludzkie. Opisuje je kąśliwie, ośmiesza, przerysowuje, ale portrety te są barwne i trafne. Ukazują ówczesne społeczeństwo polskie, szczególnie jego negatywnych reprezentantów.

Typ bohatera	Satyra	Cechy
żona modna	Żona modna	kosmopolitka, zapatrzona w cudzoziemskie wzorce, płytka, bezmyślnie naśladująca modę, rozrzutna, lubiąca przepych i wystawne życie (nawet ponad stan)
pijak	Pijaństwo	typowy Sarmata lubiący zjeść i popić, warchoł, szukający okazji do libacji alkoholowej, nadużywający trunku, pod wpływem alkoholu pieniacz, skłonny do awantur
krzykacz	Do króla	sejmikowy krzykacz, powtarzający cudze poglądy, bezmyślny, niewykształcony, 0 ciasnych poglądach, konserwatywny, niezauważający własnych wad, ale chętnie wytykający je innym
mędrek	Pijaństwo	zadufany w sobie moralizator, stróż moralności wygłaszający nudne tyrady, przynoszący swym działaniem więcej szkody niż pożytku
materialista	Żona modna	człowiek z pozoru rozsądny, kierujący się jednak przy podejmowaniu ważnych decyzji nie rozsądkiem, lecz względami finansowymi
patriota	Świat zepsuty	postać pozytywna, człowiek krytycznie patrzący na świat i ludzi, dostrzegający ułomności i piętnujący je w imię naprawy państwa

Satyry są ściśle związane z realiami XVIII wieku. Pokazują społeczeństwo, które nikogo i niczego nie szanuje. Niektóre z ukazanych postaw okazały się uniwersalne i możemy je odnaleźć wśród współczesnych nam ludzi. Krasicki przyjmuje postawę nie surowego moralizatora, lecz prześmiewcy, kpiącego z wad narodowych.

Satyry odwołują się do realiów codziennego życia, dlatego odnajdujemy w tych utworach barwne obrazy rzeczywistości, np.:

• sceny biesiadne {Pijaństwo) - suto zastawiony stół, olbrzymie ilości alkoholu i podchmieleni biesiadnicy, dyskutujący na tematy polityczne, na które mają rozbieżne poglądy. Staje się to bezpośrednią przyczyną kłótni, a nawet bójki,

Q0