strona (23)

Dobrą zasadą jest operowanie dawkami leczniczymi jak najbardziej odległymi od górnej granicy tolerancji. Najczęściej wystarczają średnie dawki. W niektórych metodach trzeba jednak operować dawkami submaksymalnymi, a w innych progowymi lub nadprogowymi.

Ważna jest przy tym umiejętność praktycznego zastosowania wyliczeń matematycznych parametrów dawki. Brak tej umiejętności jest przeszkodą nie pozwalającą prawidłowo stosować leczenia fizykalnego. Po piątym rozdziale umieszczone zostały przykłady rozwiązywania problemów matematycznych przy obliczaniu dawek.

1.5.3. Tolerancja energii

Zakres tolerancji zmienia się znacznie w zależności od rodzaju energii i warunków jej przekazywania. Na przykład, doprowadzanie energii cieplnej do skóry przez metale może się odbywać bez urazu w temperaturze od 0° do 40°C, a zatem zakres tolerancji obejmuje około 40°C, natomiast przez powietrze można przenosić ciepło w temperaturach od -160° do +120°C, co znaczy, że zakres tolerancji obejmuje około 280°C. Różnica wynika z odmiennego przewodnictwa cieplnego i pojemności cieplnej nośników energii.

Objawy nietolerancji występują u wszystkich ludzi przy dawkach wyższych niż maksymalne. Można rozróżnić następujące rodzaje objawów nietolerancji:

-    miejscowe uszkodzenie tkanek (np. toksyczne, termiczne),

-    ogólne zaburzenie stanu zdrowia (np. zemdlenie, gorączka),

-    ból i dolegliwości emocjonalne (np. lęk, rozdrażnienie).

U nielicznych pacjentów spotykamy odczynowość indywidualnie zmienioną, patologiczną. Obniża ona górną granicę tolerancji, a czasem całkowicie likwiduje tolerancję dla danego typu zabiegu. Nietolerancja, którą można nazwać patologiczną, występuje przy dawkach, mieszczących się dla większości ludzi w zakresie leczniczym. Reakcje takie są trudne do przewidzenia. Dlatego zawsze przy pierwszym zabiegu stosuje się postępowanie przygotowujące i rozpoznawcze, opisane w rozdziale 1.7.3 o zasadach wykonywania zabiegów. Na nietolerancję patologiczną składają się:

-    odczyny alergiczne,

-    nadwrażliwość neurotyczna,

-    reakcje paradoksalne.

W przypadku nietolerancji tego rodzaju należy przerwać leczenie i porozumieć się z lekarzem, który może zalecić kontynuację leczenia przy zmniejszonej dawce.

Decyzję o wielkości dawki podejmuje lekarz i przede wszystkim on za nią odpowiada. Terapeuta nie powinien zmieniać zleconych dawek, do jego obowiązków bowiem należy obserwacja pacjenta i informowanie lekarza o reakcjach budzących wątpliwości lub przykrych dla pacjenta. Jeśli objawy są bliskie granicy tolerancji, a lekarz jest nieobecny, zabiegi trzeba przerwać.

23