skany
0

61

III. Teoria wyboru konsumenta

zastosowanie dotyczy opisu popytowych skutków zmian poziomu cen i występowania wyżej opisanych efektów. W sytuacji, gdy konsument ma do wyboru tyiko dwa dobra, wtedy bez względu na kierimek, w jakim działa efekt dochodowy, efekt substytucyjny jest jednoznaczny: zmiana relacji cen skłania konsumenta do zastępowania dobra, którego cena względna wzrosła, dobrem, któ-Kgo względna cena obniżyła się. Jeżeli dóbr jest więcej niż dwa, to trzeba uwzględnić, iż niektóre z nich są konsumowane łącznie, np. chleb i kiełbasa, ttlewizor i energia elektryczna, wódka i zakąski. Trzeba zatem uwzględnić DBOŻliwość występowania komplementarności. W takim przypadku, gdy relatywna cena jakiegoś dobra rośnie, wystąpi efekt substytucyjnej ucieczki od tego dobra. Zarazem nie oznacza to jednak, że wystąpi substytucyjny zwrot ku wszystkim innym dobrom. Podsumowując, można stwierdzić, iż ilekroć mamy do czynienia z dobrami komplementarnymi, wzrost ceny jednego dobra zmniejsza popyt także na drugie dobro przez efekt substytucji i również efekt dochodowy (dotyczy dóbr normalnych).

ffl.5. Podsumowanie

W wieku XIX, kiedy były tworzone podstawy teorii wyboru konsumenta, zakładano, że użyteczność jest kategorią dającą się zmierzyć, sądzono, że można określić stopień satysfakcji konsumenta z posiadania określonego dobra⁸. Obecnie próby pomiaru użyteczności uznaje się za zabieg sztuczny.

5. W teorii popytu przyjmuje się założenie, że konsument, przy danym ograniczeniu budżetowym i preferencjach osobistych, stara się osiągnąć maksymalny możliwy poziom użyteczności.

i. Linia budżetowa wskazuje kombinacje możliwych (alternatywnych) wyborów konsumenta, tzn. maksymalną dostępną ilość jednego dobra przy danej ilości drugiego dobra. Położenie linii budżetowej określają wyłącznie dochód i ceny. Natomiast jej nachylenie wyraża tylko relację cen.

“. W swoich wyborach konsument, który „woli więcej niż mniej”, będzie szukał punktu optymalnego na linii budżetowej. Dokonany wybór ma charakter alternatywny, gdyż zwiększenie ilości jednego dobra może nastąpić tylko w drodze zmniejszenia ilości konsumowania drugiego.

5. Gusty i preferencje konsumenta można przedstawić w formie krzywych obojętności. Aby utrzymać dany poziom użyteczności, zwiększanie ilości jednego dobra musi być kompensowane zmniejszaniem konsumpcji drugiego. Krzywe te wyrażają zasadę malejącej krańcowej stopy substytucji-oznacza ona, że konsument jest skłonny poświęcać coraz mniejsze ilości jednego dobra w zamian za dodatkowe jednostki drugiego dobra.

⁵ Wprowadzono nawet jednostkę miary użyteczności - util.