źródło- |
/7 | |
+ |
’ | |
... B - |
r 7' ) | |
il u5 |
M J |
Rys. 7.8
Dwuoczkowy obwód elektryczny
Przedstawiony obwód składa się z dwóch niezależnych oczek, w których zakładamy istnienie tzw. prądów Oczkowych, oznaczonych przez /' i /". Przyjmujemy, że płyną one zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara. Prądy te na elementach oczek wytwarzają spadki napięć, które w myśl napięciowego
wymi w danym oczku
jRlr+K3(/'-r)-i-R5/'=/; \R3(r-r)+(R2+R4)r'=o W równaniach tych za zwrot dodatni w pierwszym
oczku przyjmujemy zwrot prądu Oczkowego. Ponieważ przez rezystor R3 płynie jednocześnie prąd Oczkowy /", to spadek napięcia na nim jest równy
R3 (/'—/"). Podobnie rozpatrując oczko drugie, spadek napięcia na rezystorze R3 jest równy /?, (I’—I'). Po prawej stronie równań Oczkowych występują napięcia źródłowe (siły elektromotoryczne) i przyjmuje się je jako dodatnie, jeśli są skierowane zgodnie z obiegiem prądu Oczkowego.
Układ równań oczkowych dogodnie jest przedstawić w postaci
UR1+R3+R5yr-R3r=E \-R3r+(R2+R^+R3)r = o
Z równań tych otrzymujemy zależności
/' = R2+Rą + R3 jn
(R-i +R3+RS)(R2+R4.+R3)—Rl
Uwzględniając wartości liczbowe
I’ = 3 A 1" = 1 A
Założone prądy oczkowe są prądami rzeczywistymi w gałęziach zewnętrznych oczek. W gałęziach wewnętrznych (wspólnych dla oczek) prąd rzeczywisty jest sumą algebraiczną prądów oczkowych przepływających przez te gałęzie. Prądy te płyną w kierunku większego z prądów oczkowych. W naszym przypadku w gałęzi R3 rzeczywisty prąd
I3 = /'-/"= 2jA
płynie w kierunku prądu Oczkowego /'.
Przykład 7.3. Zasada superpozycji
Stosując zasadę superpozycji wyznaczyć wartość prądu w gałęzi R3 obwodu przedstawionego na rys. 7.9, przyjmując Rx = R2 = R3 = R4 = R = 1 O; £j = E2 = = E = 5 Y.
337
22 — Fizyczne podstawy elektrotechniki