Bibliografia
I I W. Bystro w: Krałkij kurs pirotechniki, Oborongiz, Moskwa, 1940.
4 N, F. Zi row: Swieczenije pirotiechniczśskowo plamieni, Oborongiz, Mnwkwa Leningrad, 1939.
I 1*. G. Diemidow: Osnotoy gorienija wicszczesLw, I/.d. Min. Kom. t »♦../, ItSPSR, Moskwa, 1951.'
I A G. Gorst: Parocha i wzrywczutyje wicszczestwa, Oborongiz, Mo
skwa, 1919, r. XII, str. 198—222.
li N. A. S z i 11 i n g: Wzryioczatyjc wieszczestwa i snarjażenije bojepri-Mtłinio, 1946, r. V, Pirotiechniczcskije sriedslwa, Oborongiz, Moskwa, sir. li 1114
0 A. A. Frejman: Kratkij kurs pirotiechniki, Oborongiz Moskwa, 11110
1 W. M. Solodownikow: Pirotiechnika (Proizwodstwo i zziganije Helunrlerka), Oborongiz, Moskwa 1938.
i
/
Rozdział II UTLENIACZE
Podstawę każdej masy pirotechnicznej stanowi mieszanina substancji palnej z utleniaczem.
Palenie masy pirotechnicznej przebiega zwykle wolniej, jeżeli reakcja nie odbywa się kosztem tlenu utleniacza, lecz kosztem tlenu z powietrza*; dlatego też w pirotechnice stosuje się o wiele rzadziej mieszaniny bez utleniaczy niż mieszaniny z utleniaczami.
Utleniaczami są najczęściej związki tlenowe; spotyka się jednak również utleniacze nie zawierające tlenu.
Oto przykład beztlenowej reakcji palenia:
CC14 I- 2Zn = C + 2ZnCL.
Utleniaczem jest tutaj czterochlorek węgla.
Wiele czynnych metali (magnez, aluminium) łącząc się z fluorem wydziela nawet więcej ciepła niż przy łączeniu się z tlenem. Dlatego łatwo sobie można wyobrazić takie masy, w których utleniaczami będą związki fluoroorganiczne** lub fluorki mało czynnych metali
PbF2 -1- Mg = Pb + MgF2.
W dalszej części książki będą rozpatrywano jedynie te utleniacze, których działanie utleniające jest uwarunkowane obecnością w nich tlenu.
§ 1. DOBÓR UTLENIACZY I ICH KLASYFIKACJA
Utleniacz powinien być substancją stałą o temperaturze topnienia powyżej 50—60° C. Poza tym powinien:
1. Zawierać w sobie możliwie największą ilość tlenu.
2. Łatwo oddawać tlen podczas palenia masy pirotechnicznej.
* Wyjątkiem jest przypadek, gdy drobno sproszkowane substancje palne są zawieszone w postaci pyłów w powietrzu, to znaczy, gdy powierzchnia zetknięcia substancji palnej z powietrzem jest bardzo duża.
** Ftor i jewo sojedinienia, tom I, przekład z angielskiego pod red. I. L. Knunjnnca, Moskwa, 1953 sir. 363.
17
Podstawy pirotechniki