Strona122

Bibliografia

1.    j. i. We j cer i G. P. Ł u c z i n s k i j:    Maskirujuszczije dymy,

Goschimizdat, Moskwa — Leningrad 1947.

2.    W. P. Siwków: Primienienije dymowych zawieś tankowymi podra-zdielenijami, Wojenizdat. Moskwa 1946.

3.    Nowyje idei w oblasti izuczenija aerozolej. Sbornik statiej, Izd, AH SSSR, Moskwa — Leningrad 1938.

4.    J. I. We j cer i G. P. Luczinskij: Chimia i fizika maskiru-juszczich dymów, Oborongiz, Moskwa — Leningrad 1938.

5.    J. N. Bezo brązów i A. W. Mołczanow: Gieksachloran, Goschimizdat, Moskwa 1949.

6.    I. A. Fuks:    Uspiechi w izuczenji aerozolej i prakticzeskije dostiże-

nija w etoj oblasti. Uspiechi chimii, 19, wyp. 2. 1950.

7.    W. Gibbs: Aerozoli, Chimtiechizdat, Leningrad 1929.

8.    I. B. Lewitin: Widimost' i maskirowka korablej, Wojenizdat, Moskwa 1949.

Rozdział XIX

MASY DYMÓW BARWNYCH

W technice wojskowej stosuje się masy dymów barwnych przede wszystkim do sygnalizacji dziennej. Dymy barwne są ponadto stosowane do wstrzeliwania się artylerii.

§ 1. SYGNALIZACJA ZA POMOCĄ DYMÓW BARWNYCH

Do sygnalizacji dziennej stosuje się przeważnie dymy w czterech barwach: czerwonej, żółtej, zielonej i niebieskiej.

Ponadto spotyka się wzmianki o możliwości stosowania czarnego dymu bądź jako piątego środka sygnalizacji dziennej, bądź też zamiast sygnału niebieskiego lub zielonego. Najtrudniej, zwłaszcza przy obserwacji z dalekiej odległości, odróżnia się dym zielony od niebieskiego.

Istotną wadą sygnalizacji dziennej za pomocą dymów jest zależność obserwowanej barwy dymów od warunków obserwacji.

Poniżej podano czynniki wpływające ha wyniki obserwacji sygnałów dymnych:

1.    Kształt i rozmiary barwnego obłoku;

2.    Jaskrawość i barwa tła, na którym występuje sygnał;

3.    Wysokość słońca nad horyzontem i położenie obserwatora w stosunku do słońca i sygnału dymnego;

4.    Prędkość wiatru;

5.    Opady atmosferyczne (śnieg, deszcz, mgła).

Najlepszą widoczność sygnału i najlepszą odróżnialność barw osiąga się w jasną letnią pogodę przy prędkości wiatru nie większej niż 2—3 m/sek.

Już przy prędkości wiatru 6 m/sek obłok dymu zostaje szybko rozproszony. Najgorzej odróżnia się barwę wówczas, gdy obłok znajduje się na prostej łączącej słońce z obserwatorem (rys. 53); obłoki obserwowane w takich warunkach wydają się często bezbarwne. Gdy słońce znajduje się za plecami obserwatora, dym przybiera ciemny odcień. Najlepsze warunki dla obserwacji barwy dymu istnieją wtedy, gdy kąt między linią łączącą słońce

247