Strona7

107

Biotopy morskie

wnęka rafy (wyżłobienie lodowcowej fali przybojowej)

rumowisko

Strefy przybrzeżnej rafy koralowej

Poza tym większość korali madreporowych, budowniczych raf koralowych, potrzebuje do życia klarownej i czystej wody, dużej ilości światła oraz podłoża, na którym mogłyby się osiedlić. Ostatni z tych warunków pozwala nam zrozumieć fakt, dlaczego tak rzadko spotykamy rafy koralowe w pobliżu czysto piaszczystych wybrzeży.

Wysunięte najdalej na północ rafy koralowe leżą u północnych wybrzeży Morza Czerwonego. Występujące tu temperatury wody pozwalają jeszcze na bujny rozrost koralowców. Jednak większość zwierząt żyjących w naszym akwarium dotarła do nas z raf koralowych Oceanu Indyjskiego lub Pacyfiku. Często pochodzą one z obszaru położonego w pobliżu wschodniego wybrzeża Kenii, Filipin czy Sri Lanki. Ostatnio dość regularnie docierają do nas zwierzęta z basenu Morza Karaibskiego. Bardzo rzadko spotkamy się jednak ze zwierzętami sprowadzonymi z okolic australijskiej Wielkiej Rafy Koralowej.

Istnieją cztery podstawowe rodzaje raf, które różni sposób powstawania. Najczęściej spotykaną formą rafy koralowej jest rafa przybrzeżna. Otacza ona wapiennym wałem części wybrzeża lub całe wyspy. Jeszcze w stadium larwalnym polipy korali osiedlają się na twardym, stałym podłożu tworzącym np. skaliste wybrzeże wyspy. Począwszy od tego momentu, korale zaczynają się rozrastać w kierunku otwartego morza. W czasie tej fazy wzrostu zajmują one obszary położone jak najbliżej powierzchni wody. Wraz z upływem czasu skały są kolonizowane przez kolejne pokolenia larw, które pokrywają je coraz grubszą warstwą korali madreporowych. Powstająca rafa powoli przesuwa się w kierunku morza. Wzrost rafy ogranicza głębokość wody. Jeżeli jest ona już na tyle duża, że do leżących najniżej kolonii koralowców nie dociera wystarczająca ilość światła, wzrost rafy zatrzymuje się. W takich warunkach rafa przestaje się dalej rozwijać, ponieważ żyjące w symbiozie z koralami madreporowymi drobne glony (zooksantelle) nie są już w stanie przeprowadzać fotosyntezy.

Na kształty raf koralowych wpływają także zmiany poziomu wody morskiej, spowodowane m.in. zlodowaceniami lub roztapianiem się lądolodów Arktyki i Antarktydy w wyniku ocieplenia się klimatu Ziemi. Obniżający się poziom wód morskich odsłania często wysokie i strome wybrzeża, które dopiero po dokładniejszych oględzinach mogą zostać rozpoznane jako potężne warstwy skamieniałych raf koralowych.