Nmibn*^
blyBcopra^l Nekodekso^ tsy te bowiem do? ii i dmgowsk^ centralnej), dujących dany ^ rnorałnęjhidaz^ nejgną^zawodZ yąsięiiaświadonij ich moralnych, po^ c dobre jak i dto kwestie ponoś* Iność określona paj różnego nxlząjugE. mpetentnychautocy ) sankcje, wśród Idó-zenie z grupy zasra-rtórych, związanyd ieokreślony. ją się ze wskazania v cytowanym tek-
\ci);
ta (związana z migi na dobro współ przeczenia lekarzu obowiązkiem); dnych w realizacji mym tekście przy iak: mieć będę sza-mość to taka jak: m ludzkości ner
>h moralnych (np-- zawód mój wy-
A
konywać będę z sumiennością i godnością, podtrzymując ze wszystkich sił honor i szlachetne tradycje mojego zawodu, co wskazuje na sumienie indywidualne lekarza. W pełnych kodeksach zawodowych rolę sumienia zawodowego pełnią sądy koleżeńskie, rady naczelne i im podobne instytucje, które mają charakter autorytetów moralnych dla danego zawodu i uprawnione są do nakładania jakichś sankcji);
S. odpowiedzialności etyczno-moralnej przedstawicieli danego zawodu (np. w cytowanym tekście przyrzeczenia lekarskiego—ludzkość, nauczyciele, chorzy, koledzy, honori sumienie tekarza).
—^TStyla zawodowe są specjalnymi i szczegółowymi systemami etycznymi. Są to po prostu małe lub drobinowe (molame) systemy etyczne, których wzorem są wielkie systemy etyczne zbudowane w obszarze zarówno makroetyki jak i mikroetyki. Etyki zawodowe są niezbędne z uwagi na dobro wspólne, wartość węzłową w życiu społecznym. Niezbędność ta wynika z wielu powodów. Wśród nich jest przede wszystkim poszerzany wciąż zakres wolności ludzi, który promuje odpowiedzialność etyczną. Zastępuje ona wcześniej preferowaną odpowiedzialność kamą, prawną i religijną Oczywiście te ostatnie wciąż są niezbędne w funkcjonowaniu życia społecznego, ale ich zakres skuteczności zdaje się zmniejszać. Po drugie, postępujący proces różnicowania się zatrudnień, pracy i rodzajów działalności podejmowanych przez współczesnych ludzi, zwiększa znaczenie etyki. Są to zatrudnienia, które coraz częściej tworzą dobra nie dla konkretnych, lecz dla anonimowych konsumentów. A oni chcą aby były to dobra prawdziwe i najlepsze, nie zaś fałszywe i najgorsze, zatruwające i szkodzące szeroko pojętemu życiu. Po trzecie przeto, wpływ tych zróżnicowanych zatrudnień na funkcjonowanie całego społeczeństwa jest coraz większy. Z tego względu etyki zawodowe potrzebne są zarówno społeczeństwu jak i przedstawicielom poszczególnych zawodów. Potrzeba ich i niezbędność zdaje się być obopólna. I wreszcie, po czwarte, etyki tego rodzaju pełnią ważną funkcję edukacyjną. Są one konieczne w kształtowaniu przekonań i postępowań moralnych przedstawicieli danego zawodu. Spajają ich jako grupę społeczną i wpływająna społeczeństwo jako całość. Przyczyniają się do przekształceń i ugruntowania świadomości moralnej. Etyką poprzez etyki zawodowe, staje się mniej abstrakcyjna i teoretyczną a bardziej konkretna i praktyczna. Opiera się na ogólnych, wspólnych
75