Img00271

275

W elektrotechnice jako lepiszcza używa się zwykle żywic termoutwardzalnych; żywic termoplastycznych używa się do innych celów, np. dekoracyjnych. Jako nośników używa się materiałów organicznych (papier, tkanina bawełniana, tkanina z włókien syntetycznych, fomier drewniany) lub nieorganicznych (tkaniny szklane).

Uzyskuje się wiele odmian laminatu fenolowo-papierowego (zwanego potocznie getinaksem), o różnych własnościach, w zależności od zawartości lepiszcza w materiale, rodzaju papieru i rodzaju dodatkowych procesów technologicznych. Lepsze własności (mniejsza wodochłonność, większa udarność, ale znacznie wyższa cena) ma laminat oparty na tkaninie bawełnianej jako nośniku (potoczna nazwa — teksto-lit). Dopuszczalna długotrwale temperatura robocza getinaksu i tekstolitu wynosi ok. 120°C. Wyższą temperaturę dopuszczalną ma tekstolit szklany (155°C z lepiszczem fenolowo-formaldehydowym, 180°C z lepiszczem krzemoorganicznyni) oparty na tkaninie z włókien szklanych.

Fomier nasycony żywicami syntetycznymi (zwykle fenolowo-formaldehydowy-mi), a następnie sprasowany, nazywa się lignofolem. Główną jego wadą jest wodochłonność i dlatego wymaga pokryć wodoodpornych.

Materiały warstwowe wykonuje się w postaci: arkuszy, płyt, wyrobów zwijanych, rur, kształtek itp. Są one podatne na: skrawanie, toczenie, frezowanie, wiercenie, cięcie piłami tarczowymi.

Folie elektroizolacyjne

4.146.    Folie elektroizolacyjne oparte na żywicach termoplastycznych są produkowane w postaci taśm lub arkuszy jedno- lub wielowarstwowych. Wchodzą one w skład izolacji zwojowej w urządzeniach i aparatach, stosowane są jako dielektryk w kondensatorach.

Folia wytwarzana z żywicy polistyrenowej znana jest pod nazwą styrofleksu. Wadą jej jest niska dopuszczalna temperatura pracy, wynosząca 75°C. Znacznie wyższą dopuszczalną temperaturą pracy (250°C), dużą odpornością chemiczną i dobrymi własnościami dielektrycznymi charakteryzują się folie teflonowe. Dopuszczalna temperatura pracy folii polietylenowej i poliamidowej wynosi 110°C, a folii z trójoctanu celulozy — 120°C. Do nowoczesnych folii należy zaliczyć po-lietyleno-tereftalową (krajowa Estrofol) o temperaturze pracy do I30°C i poliimido-wą (Kapton) o temperaturze pracy do 250°C.

Lakiery elektroizolacyjne

4.147.    Lakiery stanowią istotny składnik układu izolacyjnego. Służą one głównie do izolowania przewodów nawojowych, nasycania całego układu izolacyjnego oraz jako lepiszcze przy wytwarzaniu tworzyw warstwowych.

Lakiery używane zwykle przy produkcji przewodów nawojowych w maszynach i aparatach elektrycznych powinny zapewniać:

-    wysoki współczynnik zapełnienia przestrzeni nawojowej,

-    dobre własności dielektryczne,