img034 (60)

Stłuszczenie zwyradniające, zwyrodnienie tłuszczowe wątroby (steatosis degenerativa, s. degeneratio adiposa hepatis)

Stłuszczeniem (steatosis) określamy nadmierne gromadzenie tłuszczów prostych w komórkach miąższowych i odróżniamy je od otłuszczenia (liposis s. adipositas) polegającego na rozroście tkanki tłuszczowej.

Do wątroby dostają się kwasy tłuszczowe uwalniane z tkanki tłuszczowej oraz niewielka ilość egzogennych, krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych z jelita. Są one częściowo spalane dla zabezpieczenia potrzeb energetycznych wątroby, jednak w większości zostają wbudowane w syntetyzowane tu lipopro-teiny i w tej postaci wydzielane do krwi. Stłuszczenie wątroby następuje przy nadmiernym dopływie kwasów tłuszczowych (przekarmienie, cukrzyca, ketoza), przy niedotlenieniu (przekrwienie zastoinowe, niedokrwistość) oraz przy upośledzeniu syntezy lipoprotein i ich wydzielania przez hepatocyty (brak związków lipotropowych, upośledzenie syntezy białek). Stłuszczenie jest procesem odwracalnym, dopóki zachowane są podstawowe organella komórkowe, tj. jądro i siateczka endoplazmatyczna. Po uszkodzeniu tych struktur następuje śmierć komórek, a uwolniony tłuszcz indukuje fibroplazję prowadzącą do marskości tłuszczowej wątroby.

W obrazie mikroskopowym zmiany lokalizują się na ogół w centrum zrazików, rozszerzając się stopniowo ku obwodowi. Wypełniające hepatocyty kropelki tłuszczu nadają cytoplazmie piankowaty wygląd, a łącząc się w większe krople spychają jądro na obwód. W bardziej zaawansowanych zmianach jądro ulega kariolizie. Komórki są powiększone, beleczki wątrobowe zdeformowane, a naczynia zatokowe uciśnięte, słabo widoczne. Na obwodzie obszaru spuszczenia dostrzec można pas przyćmienia miąższowego hepatocytów, a dalej nie zmienione beleczki wątrobowe.

Makroskopowo wątroba jest powiększona, mozaikowa, barwy żółtobrunat-nobrązowej lub jednolicie żółta, a przy zastoju krwi żółtobrunatnoczerwona; miąższ kruchy, ciastowaty, o tłustawej powierzchni przekroju.

14