szym zapoznaniem się ze sprawą znajdą z pewnością wiele dobrych książek na ten temat. Jednak słabością wydawnictw tego typu najczęściej jest to, iż nie poruszają aspektów psychicznych związanych z publicznymi występami, co mnie wydaje się najważniejsze.
Dlatego też pozwolę sobie na koniec powiedzieć kilka słów o przygotowaniu psychicznym mającym w tych przypadkach zasadnicze znaczenie. Wprawdzie nerwowość, niepewność, trema czy lęk mogą być naturalnymi składnikami wystąpienia, lecz jeśli objawiają się zbyt silnie, wpływają zdecydowanie negatywnie na jego » efekt. Na przykład nerwowość może całkowicie zablokować pamięć, uniemożliwiając przypomnienie sobie czegokolwiek z tego, co miało się do powiedzenia. Może też spowodować, że ktoś zaczyna się jąkać, mamrotać, odczuwać brak tchu czy więźnięcie głosu w gardle.
Pojawianie się podobnych zahamowań dość często staje na drodze wiodącej do realizacji naszych celów. Można im wszak zapobiegać, stosując trening umysłowy. Dzięki niemu łatwiej uzyskać spokój, opanowanie i skupienie wewnętrzne potrzebne do występu.
Liczne badania przeprowadzone w tym zakresie potwierdzają — zgodnie z oczekiwaniami — fakt, iż osoby mające poważne kłopoty z publicznym zabieraniem głosu przyznają się do większej ilości negatywnych myśli pojawiających się przed występem niż osoby nie odczuwające szczególnego lęku przed mównicą. Skuteczne w takich przypadkach okazują się techniki oparte na wizualizacji3. Grupie osób biorących udział w eksperymencie polecono na przykład rozluźnić się, po czym przedstawić sobie w pozytywnym świetle wszystko to, co ma się wydarzyć w dniu występu — od momentu wstania z łóżka do kilku
chwil po opuszczeniu mównicy. W myślach przedstawili się jako ludzie potrafiący wygłosić niezmiernie interesujące i utrzymujące w napięciu przemówienie. I w większości takimi się właśnie okazali!
W poprzednim rozdziale zajmowałem się znaczeniem treningu umysłowego w aspekcie rozwijania ogólnych predyspozycji do nauki oraz opanowywania stresu. Wspomniane w nim metody relaksacyjne i medytacyjne mogą być z powodzeniem stosowane w trakcie przygotowywań do wystąpień publicznych. Można na przykład podczas ćwiczeń, zarówno medytacyjnych, jak i rozluźniających, po pierwszych dziesięciu minutach przejść — nadal z zamkniętymi oczyma — do pię-cio- lub dziesięciominutowego wyobrażania sobie swojego idealnego występu. Będzie to po prostu plastyczne przedstawienie sobie celu, namalowanie w myślach ob-• razu, na którym spełnia się już to, do czego się dąży, w tym wypadku wygłoszenie doskonałego przemówienia. Kiedy wyświetlając go sobie na wewnętrznym ekranie w sposób tak żywy, jak to tylko możliwe, nasza podświadomość przyjmie go jako obraz czegoś rzeczywistego, czegoś, co naprawdę ma się zdarzyć.
Tajemnicą sukcesów osiąganych za pomocą wizualizacji jest fakt nieodróżniania przez mózg zdarzeń wymyślonych od prawdziwych. Jeśli zatem przygotowując się do występu publicznego, będzie się go regularnie wyobrażało w formie, w jakiej chciałoby się, żeby naprawdę zaistniał, to gdy rzeczywiście przyjdzie nań pora, /. dużo większą łatwością zostanie on zrealizowany w taki właśnie sposób. Nie można bowiem zapominać, że wszystko, co urzeczywistnia się w praktycznych i Iziałaniach, zostaje uprzednio stworzone w myślach.
133