img088

Ćwiczenie 8

EFEKTYWNOŚĆ ŻYWIENIA KRÓW MLECZNYCH

Cel ćwiczeń zapoznanie się z zasadniczymi elementami wpływającymi na efektywność Żywienia bydła oraz przeprowadzenie analizy ekonomicznej i technicznej dziennych dawek pokarmowych dla krów mlecznych.

Miejsce realizacji ćwiczeń sala ćwiczeniowa, RZD Swojec.

Sprzęt komputer, programy komputerowe; FERMA program żywieniowy (L. Mroczko), Normy żywienia zwierząt gospodarskich (wyd. XI. 1993), cennik (aktualne ceny pasz).

A. Wprowadzenie

Efektem żywienia nazywamy wielkość konkretnej korzyści (produkcja, oszczędność itp.) uzyskanej w wyniku określonego systemu żywienia Natomiast efektywnością nazywa się stosunek tego efektu do poniesionych nakładów. Zasada racjonalnego gospodarowania wymaga zachowania najkorzystniejszego stosunku między wielkością produkcji a kosztami poniesionymi na jej wytworzenie.

W okresowej analizie kosztów produkcji mleka główną uwagę należy zwrócić na pasze. Stanowią one bowiem w kosztach produkcji zasadniczą pozycję (50-70%) W praktyce stosuje się trzy warianty żywienia zwierząt pasze objętościowe i treściwe pochodzące z własnej produkcji, pasze objętościowe z własnej produkcji, treściwe z zakupu (zboża, koncentrat), pasze objętościowe z własnej produkcji, mieszanki treściwe z zakupu Zasadnicze znaczenie ma tu zarówno stosunek ceny zboza do ceny mleka, jak również zależności cenowe pomiędzy składnikami odżywczymi zawartymi w paszach treściwych i paszach objętościowych.

Miarę efektywności żywienia może stanowić

wartość pasz potrzebnych do uzyskania jednostki produktu,

wielkość powierzchni przypadającej na 1 SD

Koszt jednostkowy produkcji, tj obciążenie produkcji mleka kosztem pasz i/ł/dm³) jest wypadkową wskaźnika paszochłonności (j.o./dm³ lub MJ/ dm³) oraz przeciętnego kosztu jednostki energetycznej (zł/j o lub zł/ MJ).

Paszochłonność uzależniona jest od dwóch wskaźników, a mianowicie

dziennej wydajności mleka (dm ‘/szt.),

prawidłowości normowania pasz (j.o. lub MJ/szt./dzień).

Wraz ze wzrostem wydajności wskaźnik paszochłonności maleje Wynika to / faktu, że zapotrzebowanie bytowe oraz zapotrzebowanie w okresie zasuszenia, lujdące nakładami (kosztami) stałymi, rozkładane są przy wzroście wydajności na coraz większą ilość produkowanego mleka. Poza wydajnością jednostkową krów hardzo ważnym czynnikiem decydującym o opłacalności produkcji i wielkości dochodów jest jej skala.

Na zwiększenie produkcji mleka o 1 dm³ bez względu na poziom wydajności. |)fzewidziany jest stały dodatek paszy produkcyjnej. W praktyce wskaźniki paszo-diłonności mogą być wyzsze (różnice będą tym większe, im wyższa jest wydaj ność krów). Wynika to z faktu, źe przy wzrastającej krzywej laktacji krowa ‘dostosowuje" wydajność do wielkości dawki pokarmowej. Przy obniżającej się krzywej laktacji normowanie paszy produkcyjnej dokonywane jest z opóźnieniem, czyli po uprzednim zmniejszeniu wydajności

Przeciętny koszt jednostki energetycznej w dawce pokarmowej uzależniony junt od kosztu oraz struktury skarmianych pasz przy poszczególnych poziom.ich tocznej wydajności mleka od jednej krowy. W miarę wzrostu wydajności udział pasz treściwych wzrasta.

Ustalenie obciążenia produkcji mleka kosztami pasz jest utrudnione ze wzglę *lu na zależność struktury skarmianych pasz od wydajności krów oraz zmienność w czasie i zróżnicowanie kosztu jednostki energetycznej w poszczególnych pa

»/ach.

Dla producentów mleka istotną sprawa^ jest wiedzieć, od czego zależy oraz w jaki sposób można obniżyć przeciętny koszt składników pokarmowych lub ograniczyć ich zużycie na wytworzenie 1 kg mleka. Przy dużej zmienności zarówno cen mleka, jak i pasz szczególnego znaczenia nabiera komputerowy arkusz kilkulacyjny, który umożliwia prowadzenie kalkulacji na bieżąco oraz z wyprzedzeniem.

Bodźcem do intensywniejszego żywienia krów oraz wzrostu ich wydajności jest dążenie do obniżenia kosztu jednostkowego produkcji mleka Wielkość obciążenia 1 kg mleka kosztami pasz uzależniona jest w głównej mierze od stosowania w praktyce dwóch reguł postępowania, a mianowicie: zasady minimalizacji kosztów żywienia, zasady minimalizacji powierzchni paszowej.

111

i