img060

Ćwiczenie 4

OCENA PRZYDATNOŚCI KRÓW DO DOJU MASZYNOWEGO

Cel ćwiczeń zapoznanie się z różnymi typami budowy wymion oraz z zasadami oceny przydatności krów do doju maszynowego

Miejsce realizacji ćwiczeń: obora.

Zwierzęta: krowy mleczne (zdrowe, chore na mastitis, o różnych kształtach wymienia).

Sprzęt: dwa wiadra, waga wieszakowa, stoper, dojarka bankowa, tacka Schalma, odczynnik Mastirapid. elektroniczny aparat do wykrywania podklinicz-nych stanów zapalnych wymienia krów.

A. Wprowadzenie

Powszechne stosowanie doju maszynowego stwarza konieczność zwrócenia wnikliwej uwagi na budowę wymion i strzyków. Wymaga się, aby cechy pokrojowe gruczołu mlekowego ułatwiały sprawne wykonywanie doju

Duża odziedziczalność cech morfologicznych wymienia daje podstawy do stosowania z powodzeniem selekcji ukierunkowanej na zmniejszenie zmienności kształtów wymienia i strzyków oraz większą standaryzację, gdyż najlepiej odpowiada to potrzebom doju maszynowego.

Ocena przydatności krów do doju maszynowego powinna być przeprowadzona: przed zainstalowaniem dojarek mechanicznych w oborze, przed wprowadzeniem do stada podstawowego krów pierwiastek,

- okresowo - jako podstawa do brakowania krów starszych.

Ocena przydatności krów do doju maszynowego obejmuje

1)    budowę wymion.

2)    zdolność wydojową krów,

3)    zdrowotność wymion

Na podstawie przeprowadzonej oceny wybiera się te krowy, które me nadają się do doju maszynowego i muszą być dojone ręcznie lub sprzedane. Trzeba również pamiętać o uwarunkowaniach psychicznych krów, np. niektóre bardzo trudno

p./y/wyczajają się do doju maszynowego Krowy o wątpliwej przydatności. wła»/cza jeśli są to pierwiastki o nierozwimętym jeszcze w pełni wymieniu, moz-ii.i doić maszynowo, jednak konieczna jest szczególna opieka nad nimi osoby Uluyującej aparat udojowy

B. Zadania

•    O kro filić przydatność wybranych krów do doju maszynowego, gdzie podstawą

/»»«/:

•d zootechniczna ocena budowy wymion

Budowa wymion

0< (imając wymię należy zwrócić uwagę przede wszystkim na zawieszenie,

•    rl.iłt 1 równomierność rozwoju poszczególnych ćwiartek, a następnie na jego

•    .'li-ość oraz na wielkość, kształt i rozmieszczenie strzyków. Znormalizowana

•    •ii.lowa kubków udojowych spowodowała konieczność uwzględniania tych cech ri/y ocenie zootechnicznej wymienia.

Wymię przydatne do doju maszynowego. Wymię krowy powinno odzna i- się średnią wielkością miskowatym kształtem oraz możliwie znacznym wy minięciem do przodu i do tyłu. Prawidłowo zbudowane wymię o takim kształcie i* il długie, o szerokiej płaszczyźnie zawieszenia, ma jednakowej wielkości wimtki 1 symetrycznie rozstawione strzyki Pożądane są strzyki długości 5-8 cm. imbości ok 3 cm o cylindrycznym kształcie, stoźkowo zakończone. Rozstawienie •bzyków powinno być dalekie 1 szerokie, rozstaw strzyków tylnych powinien wy-

.......    8-10 cm. a przednich 15-20 cm. Odległość między przednimi a tylnymi

lirykami powinna wynosić ok. 10 cm. Ustawienie strzyków powinno być piono-Większe odstępstwa od podanych parametrów utrudniają dój mechaniczny Wiolkość wymienia Wymię powinno być ukształtowane prawidłowo, co stawi warunek dobrego funkcjonowania dojarek mechanicznych oraz równomier-niigO udoju z poszczególnych ćwiartek Wielkość i kształt wymienia są bardzo wn/nymi cechami przy ocenie pokroju krowy. Na ogół uważa się, ze wielkość wymienia wskazuje na jego wydajność Duże i kształtne wymię jest zazwyczaj ••/nakąwysokiej mleczności krowy.

O wielkości wymienia decydują trzy podstawowe jego wymiary: długość, sze-."•")ść i głębokość. Od dwóch pierwszych cech zależy wielkość obwodu, który I winien być duży (100-120 cm). Natomiast głębokość wymienia powinna być proporcjonalna do poprzednio wymienionych cech. Dolna powierzchnia wymienia nin powinna sięgać poniżej stawu skokowego Stwierdzono, ze wraz ze wzrostem głębokości wymienia zmniejsza się przydatność krów do doju mechanicznego W miarę rozwoju wymię rozwija się bardziej w kierunku pionowym niż poziomym, w związku z tym podczas selekcji pierwiastek należy wybierać te. które mają wymiona o długiej podstawie 1 umiarkowanej głębokości