1.1. Cel ćwiczenia
Zapoznanie się z metodami wykonywania odlewów, zasadami poprawnej konstrukcji odlewów, a w szczególności z zasadami zapobiegania powstawania jam skurczowych i rzadzizn, naprężeń i pęknięć w odlewach oraz wymaganiami dotyczącymi konstrukcji odlewów ze względu na łatwość czyszczenia i obróbki mechanicznej.
1.2. Wprowadzenie
1.2.1. Technologiczność konstrukcji odlewu
Analiza technologiczności konstrukcji jest jedną z podstawowych czynności w przygotowaniu produkcji. Ma na celu dostosowanie konstrukcji przedmiotu do specyficznych wymagań wybranej technologii jego produkcji. Składa się ona z czterech podstawowych elementów:
• analizy warunków wymagań eksploatacyjnych w celu ustalenia podstawowych danych do konstrukcji,
• analizy właściwości materiału odlewu w celu określenia jego przydatności do warunków eksploatacyjnych i technologii,
• wyboru najkorzystniejszego wariantu: konstrukcja - materiał - technologia na podstawie analizy kosztów.
Przystępując do konstruowania części maszyn na podstawie danych i założeń wynikających z warunków eksploatacji oraz funkcji użytkowej części, jako wyrobu gotowego, lub elementu współpracującego w maszynie z innymi częściami należy przede wszystkim dokonać wyboru metody wytwarzania, tj. ustalić, czy dana część ma być odlewem, odkuwką, częścią spawaną lub montowaną, wytłoczką itp.
Porównanie charakterystycznych cech techniczno - ekonomicznych części odlewanych, spawanych i odkuwek przedstawiono w tablicy 1.1.
Technologiczne konstruowanie wymaga więc pogodzenia przeciwieństw zachodzących między wymaganiami eksploatacyjnymi, stawianymi przez użytkownika, a wymaganiami materiałowymi i możliwościami technologii wytwarzania. Nie ma żadnej ogólnej reguły, na podstawie której można by zadecydować o wyborze metody wytwarzania. Każdy przypadek należy analizować indywidualnie i bardzo szczegółowo; przy produkcji jednostkowej na ogół najtańsze są części spawane lub formowane ręcznie w formach piaskowych, lub kute swobodnie, przy produkcji seryjnej na ogół najtaniej wypada odlewanie, natomiast przy produkcji masowej kucie matrycowe i tłoczenie oraz odlewanie pod ciśnieniem. Często o sposobie wytwarzania części decyduje materiał (np. żeliwo szare może być stosowane tylko na odlewy).
Właściwa analiza techniczno - ekonomiczna wykonania części maszyn przy zastosowaniu technologii odlewniczej obejmuje rozpatrzenie następujących wymagań w stosunku do odlewu i jego produkcji:
• tworzywo odlewu,
7