IMG06

I. ZADANIA TEKSTOLOGn I POJĘCIE TEKSTU

|Tekstologia| jest terminem nowym, ale działanie naukowe, któreozna-czamy tym słowem, było zapoczątkowane już w IV wieku p.n.e. przez filplogów aleksandryjskich. Istnieje wiele terminów używanych we wspóf-czesnej nauce, które utworzono opierając się na rdzeniu etymologicznym greckim lub łacińskim, jednakże słowo filologia nie tylko już istniało w klasycznej greczyźnie, ale oznaczało mniej więcej to samo co dziś, a mianowicie zamiłowanie do poznawania wytworów słowa (po grecku: <ptXoę — „przyjaciel”, xóyoę — „słowo”), natomiast filologiem (gr. <piXó-V>yoę) nazywano człowieka rozmownego, lubującego się w dialektyce, uczonego, który jest oddany literaturze i nauce.

Założone przez Aleksandra Macedońskiego miasto w delcie Nilu i nazwane od jego imienia Aleksandrią _stało się w krótkim czasie najpotężniejszym ośrodkiem kultury starożytnej tzw. okresu hellenistycznego, kul-tury z pochodzenia greckiej, ale przyjętej i rozwijanej przez wszystkie społeczności basenu śródziemnomorskiego. W Aleksandrii też zrodziły się i rozwinęły studia nad językiem i piśmiennictwem greckim, które przyjęto nazywać filolc^ią. Liczne grono uczonych (najgłośniejsze nazwiska: Kallimach, Eratostenes, Arystarch; w Rzymie — Varro) uprawiało badania nad strukturą języka, stwarzając podstawowe, do dziś używane pojęcia i terminy gramatyczne, następnie poświęcało się studiom nad literaturą (biografie pisarzy, komentowanie ich dzieł, historia gatunków poetyckich), a nawet próbowało ustalać poprawność przekazów tekstowych oraz

ich autorstwo;-    , —-

Ostatnio wymienione działania zyskały z biegiem czasu nazwel łcrutuki tekstul Ta gałąź filologii rozwinęła się bardzo silnie w dobie renesansu. Humanizm był w swoich zaczątkach ruchem naukowym o celach filologicznych i dopiero głębsze wniknięcie w literacką spuściznę starożytności klasycznej ukształtowało jego ideowe oblicze. Ale zanim słowa Terencju-

9