mebezpiec.
I h »|’w\/.t /;i się minimalne promienie łuków poziomych 1000 m, lecz I •iC stosowanie promieni większych, np. 2000 m. Pochylenia podłużne | powinny byś większe niż 4N na wzniesieniach, a 5% na spadkach. Pro^ łuków pionowych zjokrąglających załomy profilu podłużnego powinny 1 sic na załomach wypukłych 25 000 in, a na wklęsłych 10 (Hf-wyniki stąd. ze pionowa siła odśrodkowa działająca na pojazd dżamu załomu wypukłego zmniejsza docisk kół do nawierzchii małych promieni luku pionowego mogłyby powstawać sytuacje wskutek utraty przyczepności kół.
Wartości promieni łuków poziomych stosowane na autostradach $4 ^ zbliżono do promieni łuków kolei magistralnych, natomiast dopuszcza 1 pochylenia podłużne autostrad o rząd wielkości większe (liczone w lach) niż kolei magistralnych (liczone w promilach). W Polsce, zwłaszcza rozległych nizinach, o trasie autostrady z reguły decyduje nie rzeźba teren lecz uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego.
Podbudowę 1 naw ierzchnię przygotowuje się do dużych nacisków 10tom^ Stosuje się nawierzchnie betonowe, asfaltowe lub asfaltobetonowe. Nowoco* maszyn) sterowane z wykorzystaniem wiązki laserowej umożliwiają precyzją w y konanie pow icrzchni jezdni bez nierówności, lecz szorstkiej o dobrej pm. czcpności. co stwarza komfort i bezpieczeństwo jazdy.
Sejm uchwalił w dniu 27 października 1994 r. ustawę o autostradachpfr nych. Ustawa ta wraz z rozporządzeniami i aktami niższego rzędu jest fun# mentem prawnym realizacji programu budowy autostrad w Polsce. Kszuh sieci autostrad ii dróg ekspresowych, omawianych w podrozdz. 7.2) w Polsce jest wynikiem wieloletnich studiów służb drogowych i planowania przestrzec nego (por. rys. 2.3).
Pr/cwiduje się. że liczba pojazdów samochodowych w Polsce, która w» ku 1994 wynosiła około 10 milionów, podwoi się do roku 2010. Trzeba stw rzyć dla nich możliwości sprawnego poruszania się. Ważna jest również roli autostrad w powiązaniach międzynarodowych zarówno w relacjach Poltli z innymi krajami, jak i w tranzycie przez Polskę.
W krajowym układzie autostrad ujęto, w powiązaniu z siecią autosmł europejskich, dwie autostrady północ-południe:
\ 1: (Hclsinki-prom )-Gdańsk-Grudziądz-Toruń-Łódź-Piotrków Trybunał# -C zęstochowa- Kat o w ice -Gorzy ee-( Ostra wa);
AJ: Szczecin-Zielona Góra-Legnica-Bolków-Lubawka-(Praha); oraz dwie ..pełne” autostrady zachód-wschód:
\2: (Berlin)-Świecko-Poznań-Łódź-Warszawa-Terespol-(Mińsk);
A4: (Dreznoj-Zgorzelec-Krzywa-Legnica-Wrocław-Opole-Katowice-Kn1 ków-Tarnów-Rzeszów-Przemyśl-(Kijów);
l także inne odcinki zachód* wschód:
AA: (Berlin)-Kolbaskowo-Szczecin;
A8: (Warszawa)-Lódź-Wroclaw-Bolków-(Praha);
A12: (Berlin)-Olszyna-Krzywa-(Legnica).
Długość autostrad objętych tym programem wynosi około 2500 km, w tym 257 km odcinków istniejących, lecz nie spełniających nowych wymagań, a więc wymagających modernizacji i uzupełnień. Zakłada się, że będzie się budować autostrady szybko, po około 150 do 200 km autostrad rocznie, a więc realizacja tego programu wymaga około 15 lat energicznej działalności, kieruje nią Agencja Budowy i Eksploatacji Autostrad.
Tereny potrzebne pod autostrady będą przymusowo wykupione od ich właścicieli przez państwo i następnie - pozostając własnością państwa polskiego - zostaną udostępnione koncesjonariuszom z udziałem kapitału zagranicznego i krajowego na czas określony, np. 30 lat. Koncesje będą przyznawane w trybie przetargów na poszczególne odcinki oraz obiekty obsługi, jak np. stacje paliw, stacje techniczne, restauracje, motele itp. Koncesjonariusze zbudują te odcinki i obiekty, wykładając swój kapitał, a następnie przez okres trwania koncesji będą pobierać opłaty za przejazdy oraz za usługi towarzyszące w wysokości zwracającej nakłady inwestycyjne i koszty eksploatacji oraz zapewniającej zysk koncesjonariusza. Po wygaśnięciu koncesji autostrady przejdą na własność państwa i będą określone formy dalszej ich eksploatacji.
Szacuje się, że wartość terenów stanowi około 15% potrzebnych nakładów i koszty ich uzyskania obciążą budżet państwa. Resztę potrzebnego kapitału wniosą koncesjonariusze. Przy spodziewanych wielkościach ruchu, opłaty za korzystanie z autostrad będą kształtować się około 2 do 3 centów za kilometr przejazdu samochodu osobowego i około 8 do 10 centów za kilometr przejazdu samochodu ciężarowego lub autobusu. Opłaty będą pobierane na specjalnych stacjach w rejonie węzłów wjazdowo-wyjazdowych.
Drogi ekspresowe są to ważne drogi w układzie krajowym i w powiązaniach międzynarodowych, które ze względu na mniejszą prognozowaną wielkość mchu oraz ograniczenia możliwości realizacyjnych nie zostały ujęte w programie budowy autostrad. Być może, że na tych kierunkach powstaną autostrady w dalszej przyszłości.
Drogi ekspresowe od autostrad różnią się przede wszystkim tym, że nie są do uch stosowane tak ostre wymagania bezkolizyjności i płynności ruchu. Mogą być i często są drogami z dwoma jezdniami, lecz dopuszcza się rozwiązania z jedną jezdnią z 4 pasmami ruchu - po dwa w każdym kierunku.
95