Edukacja alternatywna 131
sy poznawcze i kontakty społeczne, a jednocześnie stanowi najbardziej bezpośrednie źródło poznania wychowanków.
C. Freinet uczynił pracę podstawą aktywizacji dzieci w życiu środowiska społecznego.
Podstawowy cel wychowania został tu sprecyzowany jako „dążenie do najpełniejszego rozwoju osobowości dziecka w łonie rozumnie pojętej wspólnoty, której służy i która jemu służy".
Podstawowymi elementami tej koncepcji są:
— swobodna ekspresja,
— metody naturalne,
— wychowanie przez pracę,
— spółdzielcza samorządność.
Ekspresja słowna może występować w postaci swobodnego tekstu, poezji, samorodnego teatru, korespondencji międzyszkolnej czy książki życia. Twórczość, której tworzywem jest słowo, uważał C. Freinet za najskuteczniejszy środek kształcenia czynnego języka uczniów i najlepszy sposób nawiązywania kontaktów międzyludzkich. Ekspresja słowna, swobodna, wyrażona w korespondencji międzyszkolnej i w gazetce szkolnej, stanowi silny bodziec w elementarnej nauce czytania i pisania.
Naturalna potrzeba uzewnętrzniania przeżyć, pragnień, pytań i zdobytych informacji, nadanie im formy struktur językowych i znaków graficznych, ciekawość co napisali inni — wszystko to sprzyja rozwojowi dziecięcej aktywności w opanowywaniu elementarnych technik czytania, pisania. Wprowadzona przez niego w 1926 roku drukarnia szkolna stanowi do dziś narzędzie utrwalania swobodnych tekstów dzieci.
Bardzo ważną jest również ekspresja plastyczna w jej różnorakich postaciach: malarstwo, grafika, rzeźba, ceramika, hafty, aplikacje. Ważna jest również twórczość muzyczna, taniec, samorodny teatr, a także formy ekspresji technicznej, kompozycji przestrzennej, majsterkowania, zarówno o charakterze dekoracyjnym jak i użytkowym.
Swobodna twórczość dziecka we wszystkich formach ekspresji, stosowana na co dzień (każdy dzień zaczyna się od tego