Kompendium Wiedzy geografii12

Dobrym przykładem może być Afryka Francuska, składająca się z trzynastu, rozdzielonych poprzednio jedynie granicami nominalnymi, różnych terytoriów, które w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych uzyskały niepodległość. W czasach kolonialnych wymiana gospodarcza, kulturowa i etniczna między tymi terytoriami była swobodna i intensywna. Powstanie państw niepodległych spowodowało zacieśnienie ich rynków wewnętrznych i uczyniło z dawniej formalnych granic trudne do pokonania bariery społeczno-ekonomiczne, stając się tym samym źródłem konfliktów terytorialnych. Paradoksem jest, że napięcia polityczne i trudności gospodarcze państw doprowadzają często do ich nowej zależności od byłej metropolii kolonialnej.

Panafrykani/.m

Bitrdzo duże znaczenie dla zmniejszania skutków afrykani-zacji ma Organizacja Jedności Afrykańskiej (OAU), z siedzibą w Addis Abebie. która działa między innymi na rzecz przerwania konfliktów terytorialnych pomiędzy jej członkami. Istotną rolę odgrywa także ruch społeczny zwany panafrykanizmem, który narodził się w Senegalu i Ghanie w łatach sześćdziesiątych XX wieku (choć korzeniami sięga do pierwszych lat po II wojnie światowej) i dąży do wzmocnienia uzyskanej niepodległości państw afrykańskich przez ochronę ich suwerenności, prowadzi walkę z resztkami kolonializmu i neokolonializmem. Wybitnymi przedstawicielami i zarazem twórcami tego ruchu byli przywódcy wolnych państw afrykańskich: J. Kenyalla z Kenii, K. Nkrumah z Ghany. L.S. Senghor z Senegalu i J.K. Nyerere z Tanzanii. Ostatecznym celem panafrykanizmu jest zjednoczenie wszystkich ludów i narodów Afryki w sferze polityki i ekonomii. Pierwszym wyrazem dążeń do realizacji tych haseł była konferencja Krajów Trzeciego Świata w Ban-dungu w 1955 roku. Podobne cele stawia sobie Liga Państw Arabskich (LPA).

Poza Afryką problem niedostosowania granic państwowych do istniejącego rozmieszczenia grup etnicznych, języków i wykształconych związków gospodarczych występuje również, w Ameryce Południowej i częściowo w Azji oraz w niektórych regionach Europy, np. na Bałkanach. Wydaje się, że wzmocnienie gospodarczej, politycznej i kulturowej integracji krajów danego regionu stanowi najlepszy sposób rozwiązywania powstałych z tego tytułu problemów.

W Afryce, Azji oraz Ameryce Południowej i Środkowej wielką rolę w procesie afrykanizacji odgrywa trybalizacja, czyli mocniejsza identyfikacja z plemieniem niż z narodem danego państwa. (Patrz hasła: Balkanizacja, Kolonializm, Trybalizm).

ANTYSEMITYZM

Antysemityzm jest specyficzną formą rasizmu, skierowaną przeciw Żydom. Skrajnie zwyrodniała forma antysemityzmu charakteryzowała ideologię i praktykę niemieckiego nazizmu. Antysemityzm oparty jest na negatywnym wartościowaniu inności religijnej, rasowej i kulturowej Żydów. Antysemityzm odrzuca ideę „narodu wybranego”, odnosi się wrogo lub niechętnie do judaizmu jako odrębnego wyznania, ocenia negatywnie odmienność Żydów i ich niewielką podatność na asymilację, wyolbrzymia znaczenie Żydów w sterowaniu losami współczesnego świata i obarcza ich winą za różnego rodzaju niepowodzenia polityczno-gospodarcze niektórych narodów i państw.

Antysemici są zwolennikami tzw. „spiskowej teorii dziejów", przy czym na czele spisku stawiającego sobie za główny cel ostateczną kontrolę nad całym światem mają stać przedstawiciele syjonizmu. Spisek ten, przygotowywany przez stulecia, byl rzekonio udokumentowany w tajnych Protokołach mędrców Syjonu, których autentyczności nigdy nie udowodniono.

Antysemityzm występował na całym świccic, nawet tam. gdzie Żydów nic było lub było ich bardzo mało. Duże wpływy społeczne i polityczne miał przede wszystkim w Niemczech. Rosji i Europie Wschodniej. Nacjonaliści krajów Europy środkowej i wschodniej zawsze podkreślali znaczną rolę Żydów (ściślej rzecz biorąc tzw. „żydokomuny") w krzewieniu ideologii i rozwijaniu praktyki totalitaryzmu komunistycznego. Dzisiaj antysemityzm w wielu przypadkach jest wiązany /. przejawami antyglobalizmu i antyamerykanizmu (co według antysemitów wychodzi na jedno). Wynika to z faktu, że USA jest ostoją i gwarantem istnienia państwa Izrael, a poza tym w Stanach Zjednoczonych zamieszkuje największa liczbowo, najbogatsza i najbardziej wpływowa grupa Żydów. W USA