logistyka zaopatrzenia
1

Dzieje się to nie tylko poprzez optymalizację kosztów, ale także poprzez zapewnienie odpowiedniego poziomu jakości¹⁷. Podsystem zaopatrzenia stanowi wsparcie dla pozostałych podsystemów, zwłaszcza produkcji. Prawidłowe funkcjonowanie tej sfery wpływa na jakość produktu, poziom logistycznej obsługi klienta i koszty całego systemu logistycznego¹⁸, natomiast błędy w zaopatrzeniu wywołują nierzadko efekt domina. Skutki złych decyzji mogą być dla przedsiębiorstwa katastrofalne, przede wszystkim jeśli chodzi o surowce i materiały strategiczne¹⁹.

Oszczędności na kosztach to jeden z kierunków, poprzez który może być urzeczywistniany potencjalny wpływ zakupów na zyskowność przedsiębiorstwa. Jak podaje K. Lysons²⁰, udział kosztów zakupu materiałów, komponentów itp. w całkowitych kosztach przedsiębiorstwa produkcyjnego może sięgać 60%, a według innych autorów nawet 65%. Liczby te mówią same za siebie i muszą zwrócić uwagę kadry zarządczej. Można powiedzieć, że każda złotówka zaoszczędzona na zakupach jest złotówką zysku. Trzeba jednak zauważyć, że nie chodzi tu tylko o oszczędności na cenie zakupu dobra, gdyż takie podejście powodowałoby pogorszenie jakości nabywanych dóbr. Przyrost zysku można osiągnąć bądź przez redukcję kosztów, bądź przez wzrost wartości sprzedaży. Badania dowodzą jednak, że w sytuacji, gdy koszty zakupu stanowią znaczną część kosztów całkowitych nieduże oszczędności na kosztach zakupu mogą spowodować taki sam wzrost zysków, jak w przypadku znacznego przyrostu sprzedaży (tab. 1). ^{1 2}

Tabela 1

Wpływ oszczędności na kosztach zakupu na zysk przedsiębiorstwa

	Okres to (w jednostkach pieniężnych)	Okres ti (w jednostkach pieniężnych)	Zmiana (w%)	Wzrost zysku (w jednostkach pieniężnych)
Sprzedaż	100 000	120 000	20	2000
Zakupy	50 000	48 000	-4	2000

Źródło: K. Lysons: Zakupy zaopatrzeniowe. PWE, Warszawa 2004, s. 16.

Należy pamiętać, że firmy zwykle mają większy wpływ na ceny zakupu (mogą one być przedmiotem negocjacji) niż na ceny sprzedaży (zwykle ustalane przez rynek)^{3 4}. Jednym ze sposobów uzyskiwania oszczędności w sferze zaopatrzenia jest stosowanie tzw. reguły opóźniania w odniesieniu do momentu tworzenia zapasów. W praktyce jest to realizowane poprzez funkcjonowanie zaopatrzenia w systemie just-in-time. Ponadto wkład polityki zakupu w redukcję kosztów może się dokonywać poprzez przeniesienie niektórych zadań na dostawców i zmniejszenie kosztów magazynowania. Źródła obniżki kosztów materiałowych są ujęte na rys. 4.

Zakupy zaopatrzeniowe mają decydujący wpływ na zyskowność przedsiębiorstwa, szczególnie gdy:

-    koszty zakupu mają duży udział w kosztach całkowitych,

-    ceny nabywanych dóbr są niestabilne, ulegają licznym wahaniom w krótkim okresie,

-    firma przywiązuje dużą wagę do innowacji,

-    istnieje silna konkurencja na rynkach dóbr finalnych, w których ta firma uczestniczy⁵.

Możliwości redukcji kosztów w sferze zaopatrzenia nabierają jeszcze większego znaczenia, jeżeli zwróci się uwagę, że poziom kosztów całkowitych determinuje poziom cen sprzedaży w długim okresie. Z kolei poziom cen jest jednym z fundamentalnych czynników gry rynkowej. A zatem to wyznaczona przez rynek wysokość cen określa, jaka powinna być skala redukcji kosztów, aby ich poziom pozwalał na ustalenie ceny na konkurencyjnym poziomie. Stąd wynikła potrzeba obniżania kosztów we wszystkich obszarach działalności przedsiębiorstwa⁶. Wobec wyczerpywania się innych możliwości obniżki kosztów zakupy pozostają tym obszarem, gdzie szansę takiej redukcji są największe.

19

1

¹⁷ D. Owsiak: Zintegrowany system zarządzania materiałami produkcyjnymi. W: Nowoczesne tendencje w logistyce. Materiały z I Konferencji Naukowej. Węgierska Górka, ATH, Bielsko-Biała 2003.

2

Dembińska-Cyran, M. Jedliński, B. Milewska: Logistyka - wybrane zagadnienia do studiowania przed-miotu. Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2001, s. 103.

* K. Lysons: Op. cit., s. 15.

Cz. Skowronek, Z. Saijusz-Wolski: Logistyka w przedsiębiorstwie. PWE, Warszawa 2003, s. 166.

3

   K. Lysons: Op. cii., s. 14-16.

4

   M. Ciesielski: Logistyka w strategiach firm. PWN, Wnrszawa-Poznań 1999, s. 52.

5

   K. Lysons: Op. cii., s. 14-16.

6

¹⁴ S. Wesołowski: Uwarunkowania redukcji kosztów w obszarze zakupu. „Gospodarka Materiałowa i Logistyka" 2001, nr 2, s. 24.