20 1’odNiawy teoretyczno metodyczne unnli/y ekonomicznej
l)o zadań analizy ekonomicznej należy też zapewnienie audytorowi pomocy w sporządzeniu opinii. Jej zastosowanie ma służyć znalezieniu odpowiedzi na pytanie, czy badana jednostka gospodarcza jest zdolna do kontynuowania działania w przyszłości. Obowiązkiem audytora jest również zapewnienie, że sprawozdanie finansowe badanego podmiotu gospodarczego zostało rzetelnie sporządzone.
Analiza ekonomiczna powinna być stosowana jako podstawowe narzędzie adekwatnego systemu monitorowania i kontroli wewnętrznej w przedsiębiorstwie. Zagadnieniom tym poświęca się bardzo dużo uwagi w krajach o rozwiniętej gospodarce rynkowej, w których problemy nadzoru korporacyjnego są w ostatnich latach bardzo eksponowane.
Wcześniej wspomniany audyt wewnętrzny jest organizowany i nadzorowany wewnętrznie w przedsiębiorstwie przez osoby mające odpowiednie kwalifikacje zawodowe. Jego celem jest zapewnienie wiarygodności prezentowanych informacji (sprawozdań), które są wykorzystywane przede wszystkim w podejmowaniu decyzji zarządczych, obliczaniu podatków i kształtowaniu długofalowej polityki przedsiębiorstwa. Popełnienie jakiegokolwiek błędu w tym zakresie może być dla przedsiębiorstwa bardzo kosztowne, a nawet zagrozić ciągłości jego działania. Istnienie audytu wewnętrznego wspiera rzetelność audytu zewnętrznego i chroni interes właścicieli.
Analiza ekonomiczna musi zatem służyć wielu użytkownikom, mającym zróżnicowane preferencje i podejmującym różne decyzje. Treść potrzebnej informacji determinuje wybór rodzaju, zakresu i trybu prowadzenia analizy.
Wyniki analizy ekonomicznej powinny być wykorzystywane w ocenie ex post, do celów bieżącego zarządzania, sporządzania krótkookresowych (planowanie elastyczne) i długookresowych planów działania przedsiębiorstwa, oceny pozycji przedsiębiorstwa w branży czy sektorze gospodarczym, na tynku kapitałowym i w antycypowaniu rozwoju gospodarki, jak też powinny służyć ochronie interesów grup udziałowych, szczególnie właścicieli.
Można powiedzieć, że nie ma istotnych rozbieżności między zasadami i metodami analizy w Polsce oraz w krajach o wysoko rozwiniętej gospodarce rynkowej. Różnice dotyczą wnikliwości interpretacji, a zwłaszcza wykorzystania dostarczonych informacji do podejmowania decyzji w przedsiębiorstwie. Dalszy rozwój gospodarki rynkowej, wzrost konkurencji na rynku krajowym i rynkach międzynarodowych spowodują, że w najbliższej przyszłości sytuacja w tym względzie będzie musiała się zmienić.
Podziału metod analizy ekonomicznej można dokonać według różnych kryteriów (zob. rys. 1.3).
W metodologii nauk rozróżnia się metody ogólne oraz metody specyficzne,
szczegółowe dla różnych dyscyplin.
M i U
Ił In \ 11Imii |ti metod analizy ekonomicznej
METODY
KRYTERIUM
formy opisu
analiza jakościowa
analiza ilościowa
i v
mutodologia nauk |
— |
ogólne |
specyficzne | |
kolojność badań |
— |
analiza dedukcyjna |
analiza indukcyjna |
otapy analizy |
analiza wstępna |
analiza pogłębiona | ||
(porównawcza) |
(przyczynowa) |
Źródło: Opracowanie własne na podstawie Analiza finansowa w zarządzaniu przedsiębiorstwem, 1996, s. 127-182; L. Bednarski, 1999a, s. 18-32; E. Siemińska, 2002, s. 90-179; M. Sierpińska, T. Jachna, 2002, s. 19-36; T. Waśniewski. W. Skoczylas, 2002a, s. 23-111; A. Żwirbla, 2001.