144 Analiza techniczna papierów wartościowych
• wskaźnik szybkości zmian ROC;
• wskaźnik relatywnej siły RSI;
• oscylator średnich kursu OSK;
• oscylator MACD;
• wstęgę Bollingera.
W celu wyodrębnienia trendu kursu akcji analitycy techniczni stosują średnich ruchomych (tzw. średnich kroczących) jako mechaniczną technikę1 nacji wahań przypadkowych i okresowych. Średnia ruchoma występuje w III' głównych postaciach jako prosta, ważona i wykładnicza.
Najczęściej jest stosowana prosta średnia ruchoma jako zwykła średnia metyczna kursów danej akcji w danym horyzoncie czasu. Oblicza się ją
danie kursów dnia (na rynkach notowań ciągłych — kursów zamknięcia), a i
_._ M
nie dzieli się uzyskany wynik przez liczbę obserwacji. Natomiast celem zastój
nia ważonej średniej ruchomej jest minimalizacja wpływu kursów z odległy^ ^ przez stopniowe zwiększanie współczynników używanych do ich ważenia. AnaJ1 cy stosują różne sposoby ważenia kursów, przy czym najbardziej popularny poJ' na mnożeniu pierwszego kursu przez 1, drugiego przez 2, trzeciego przez 3 J i podzielenia uzyskanej sumy przez sumę wag.
Z kolei, wykładnicza średnia ruchoma, podobnie jak średnia ważona, g||j rządkowuje coraz większe wagi kolejnym kursom dnia (zamknięcia) w celu zmniej. szenia wpływu kursów z odległych sesji na jej wartość. Jednak sposób ważenia ku. sów akcji jest bardziej skomplikowany niż ważonej średniej ruchomej.
W interpretacji średnich ruchomych zmierza się do wyszukiwania punktó« przecięcia wykresu kursu akcji z wykresem jego średniej ruchomej. Uwzględnia się dwie sytuacje. W pierwszej, gdy kurs danej akcji przecina wykres średniej rucho-mej z dołu do góry, powstaje zapowiedź zmiany trendu z malejącego na rosnący, czyli jest to sygnał do kupna. W drugiej, gdy występuje przecięcie wykresu średniej ruchomej z góry na dół, powstaje zapowiedź zmiany trendu z rosnącego na maleją, cy. a więc jest to sypał do sprzedaży.
Wskaźnik obrotów OBV (On Balance Volume) łączy elementy ruchu cen akcji i efektywności obrotów. Podstawowe założenie tego wskaźnika to: obroty reprezentują stan rynku giełdowego, tzn. rynek kupujących i rynek sprzedających Wskaźnik OBV jest zbiorem punktów połączonych ze sobą linią, przy czym po-szczególne punkty OBY są wyznaczane zgodnie z następującymi zasadami: 1
y interpretacji wskaźnika OBV zwraca się uwagę na jego kierunek, a nie na alny Jeg0 Poziom- w praktyce OBV często przybiera taki sam kierunek jak ce-ji, przykładowo, gdy cena seryjnie spada, wówczas OBV również się obniża, pil ralnie, stosując wskaźnik OBV do prognozy, zwraca się uwagę na rozbieżno-(51n jędzy kierunkiem trendu a tym wskaźnikiem. Narzędziami pomocnymi w ich *?vfjkacji są linie trendu i kanały trendu. Rozbieżności te sygnalizują możliwość ijaentyj-1-
kierunku trendu.
i1
^'^Yskaźnik szybkości zmian ROC (Ratę of Changę) jest miernikiem siły tren-^ cenach. Oblicza się go jako stosunek aktualnego kursu danej akcji do kursu ^rzeszłości, przy czym wskaźnik należy pomnożyć przez 100%. Ustalając go po notowaniu, otrzymuje się określoną krzywą oscylującą wokoło wartości
yyskaźnik relatywnej siły RSI (Relative Strength Index) jest oscylatorem pa zmian, który mierzy wewnętrzną siłę danego papieru wartościowego na ryn-1 z samym sobą i nie porównuje siły danej akcji z innymi papierami wartościowy-
nia
• lub wskaźnikami rynku. W rezultacie poziom RSI służy do określenia wykupie-lub wyprzedania rynku. ■
Oscylator średnich kursu OSK jest relacją między szybką średnią ruchomą nwierającą mało elementów) a wolną średnią ruchomą (zawierającą dużo elemen-JÓVV). Wartość OSK oscyluje wokoło wartości 100%.
Oscylator MACD (Moving Average Convergence Divergen.ce) jest relacją dwóch średnich ruchomych i służy do oceny zbieżności i rozbieżności tych średnich.
Wstęga Bollingera jest odchyleniem standardowym od średniej obliczonej na podstawie kursu danej akcji. W praktyce wielkość średniej ustala się na podstawie piętnastu lub dwudziestu sesji giełdowych. Wstęga Bollingera jest zbudowana z trzech linii. Na wykresie górna linia jest odchyleniem standardowym na plus, dolna linia — na minus, a środkowa przedstawia średni kurs danej akcji.
7.3. Teoria Dowa i Elliotta w analizie technicznej
Analitycy techniczni na rynkach anglosaskich, tzw. czartryści (chartists) — od nazwy wykresów (charts) będących ich głównymi narzędziami ocen i prognoz — podstawy teoretyczne dla swoich przedsięwzięć czerpią również z teorii Dowa i teorii fal Elliotta.
Charles H. Dow korzystał z informacji dotyczących cen i obrotów akcji do analizy pojedynczych spółek i całego rynku. W końcu XIX w. opisał on trendy występujące w ruchach cen akcji przez analogię z ruchem wody w morzu. W teorii Dowa istnieją trzy typy trendów: pierwszy to główne trendy długookresowe przypominające duże przypływy i odpływy oceaniczne (trendy pierwotne), drugi —
jeżeli cena akcji maleje, to wartość obrotów odejmowana jest od obrotów wcześ niej szych;
• jeżeli cena akcji wzrasta, to wartość obrotów dodaje się do obrotów wcześniej szych;
• jeżeli cena akcji jest stabilna, to wcześniejsze obroty również pozostają be zmian.