PICT0020 (22)

Jcacji: krawędziowe, śrubowo i mieszano. Dyslokacja mieszana ma elementy dyslokacji krawędziowej i śrubowej.

Dyslokację krawędziową w sieci prostej układu regularnego, w której atomy znajdują się tylko w narożach, przedstawiono schematycznie na rys. 1.24. Dyslokacja taka jest defektem liniowym, powstałym na skutek istnienia dodatkowej półpłaszczyzny atomowej (ekstraplaszczyzny), umieszczonej między rozsuniętymi płaszczyznami atomowymi idealnej sieci krystalicznej. Krawędź tej dodatkowej półpłaszczyzny nosi nazwę linii dyslokacji. Położenie linii dyslokacji zaznaczono na rys. 1.24 symbolem J_. Linia ta jest prostopadła do płaszczyzny rysunku. Długość linii dyslokacji może wynosić wielo tysięcy parametrów sieci, natomiast wyraźno zaburzenia budowy krystalicznej w otoczeniu linii dyslokacji występują w stosunkowo niewielkim obszarze. Zaburzenia takie pokazano schematycznie na przykładzie układu dyslokacji tworzących granico wąskokątowe (rys. 1.23).

Ryg. 1.24. Dyslokacja krawędziowa w sieci prostej układu regularnego

Bozróżnia się dyslokacje krawędziowe dodatnie (X) i ujemne (T).

Dyslokacją śrubową nazywa się takie zaburzenie sieci, w wyniku którego płaszczyzna atomowa staje się powierzchnią śrubową o skoku równym jednemu parametrowi sieci (rys. 1.25). Oś takiego zaburzenia jest linią dyslokacji śrubowej.

Najczęściej linie dyslokacji mają postać krzywych, co oznacza, że są to dyslokacje mieszane.

Defektami powierzchniowymi nazywa się zaburzenia struktury krystalicznej mające postać powierzchni, a właściwie warstwy o grubości od jednego do kilku parametrów sieci. Do defektów tych zalicza się zgrupowania wakansów, powierzchnie zewnętrzne, granice międzyfazowe i różnego rodzaju granico między ziarnami tej samej fazy.

Ij-n. 1.25. Dyslokacja łrubowa w sieci P prostej układu regularnego

linia