skrzynka zaworowa i układ rozrządu połączone są rurociągami 26 i 27. Hydrauliczny układ rozrządu zmniejsza wysiłek sternika i zapewnia dokładne przełożenie steru.
Na rys. 7.57 przedstawiono schemat elektrohydraulicznego układu rozrządu. Może on współpracować ze sterowymi maszynami elektrohydraulicznymi z pompami zarówno zmiennej, jak i stałej wydajności. W pierwszym wypadku ilość tłoczonego oleju do siłowników maszyny sterowej regulowana jest tłokowym siłownikiem hydraulicznym 5 (odbiornikiem) zmieniającym wydajność i kierunek tłoczenia pompy. W drugim wypadku przepływ oleju regulowany jest rozdzielaczem sterowanym cewkami elektromagnetycznymi. Sam proces sterowania może odbywać się przy pomocy dwóch systemów regulacji: ręcznego — przez koło sterowe 1 — oraz automatycznego (żyropilot) przez zespół regulacji 7. Oba systemy są całkowicie odizolowane elektrycznie od siebie, a do wybrania odpowiedniego rodzaju regulacji służy przełącznik 2.
Po włączeniu odpowiedniego systemu sterowania stycznik w skrzynce rozdzielczej 6 zamyka obwód elektryczny, w wyniku czego zostaje zasilony z sieci okrętowej cały system, a więc i silnik elektryczny w zespole energetycznym 4. Silnik ten napędza pompę hydrauliczną ze stałą prędkością obrotową. Przepływ oleju do siłownika nastawczego 5, ustalającego wydajność pompy maszyny sterowej, regulowany jest przez zawory elektromagnetyczne wchodzące w skład zespołu energetycznego 4.
Zespół regulacji ma dwa przekaźniki, które włączone są w obwód i każdy z nich połączony jest z jednym systemem regulacji. Odpowiedni odbiornik dostraja zespół sprzężenia zwrotnego 8 połączonego z obydwoma systemami regulacji. Obydwa przekaźniki i odbiorniki ustawia w fazie czujnik mostkowy w obwodzie prądu przemiennego. Jeśli są one w tej samej pozycji w stosunku do siebie, różnica ich potencjału wynosi zero, a gdy koło sterowe ręczne, a więc i przekaźnik, zostaną obrócone o pewien kąt, w sygnalizatorach powstaje napięcie. W tym układzie sygnalizator sterujący zasila solenoidowe zawory zespołów energetycznych, a w wyniku odpowiedniego ich ustawienia siłownik hydrauliczny 5 ustala odpowiednią wydajność i kierunek przepływu pompy urządzenia sterowego i płetwa sterowa wychyla się w odpowiednim kierunku.
Telemotor elektryczny został opisany w podrozdziale 7.4.2 (rys. 7.52).
Przy zastosowaniu w urządzeniach sterowych pomp o stałej wydajności i stałym kierunku podawania czynnika konieczne jest stosowanie specjalnych układów przesterowujących, umieszczonych między pompą a siłownikiem urządzenia sterowego.
Zadaniem takiego układu przesterowującego, czyli urządzenia regulacyj-nego jest skierowanie do siłownika, w odpowiednim momencie, strumienia cieczy roboczej o odpowiedniej wydajności oraz odpowiednim kierunku. Ponieważ pompa urządzenia sterowego powinna być zawsze gotowa do natych-
322