scan0006 (38)

3.Co to jest auksolugia i jakie dziedziny /    ocenę proporcji ciała praż jego kompor

nauki obejmuje (gr. źojtwjf Oj?/it'i ,    (szczególnie kostnego i tluszczowcgo-

aitkscn -rosnąć, rozwijać się)?)OlK 5 j(/\ / ‘ ' Ayjfy/ POMiar grubości fałdów skómo-

W 1^1

Dziedzina nauki zajmująca się rozwi " osobniczym (czyli procesem pnupłfian • /. , ,,'    '

morfologicznych, liziologiczpyÓt, psychicznych w ciągu calęgo życia człowieka - otl zaplodpróiia komórki jajowej przez plemnik do śjjderci) oraz wpiywem na f i    _r

jego przebieg rpżóych czynników:

-Rozwój fizyczny,

-rozwójps^ćhiczny, N.

-rozwjófspoleezny.

ój seksualny.    w

4. C0 to jest akceleracja rozwoju i czym' jest spowodowana? Jest zjawisko biologiczne polegające na przyspieszeniu tempa rozwoju nu przestrzeni dłuższego okresu. Zjawisko tu nosi nazwę trendu wiekowego. Dotyczy ona wszystkich przejawów życia, chociaż na przebiegu równolegle dla wszystkich ras, wc wszystkich szer. Gcogr. Jest Procesem ciągłym. Przyczyny nie są zupełnie jasne. Wcześniejsze jej występowanie w krajach o wysokim standardzie życiowym przemawia za wpływem czynników środowiskowych, a głównie właściwego żywienia. Każde kolejne pokolenie wcześniej dojrzewa fizycznie, płciowo, szybciej przechodzi kolejne poziomy, stadia rozwojowe.

5. Wymień znane ci metody kontroli rozwoju fizycznego.

Dla oceny prawidłowości przebiegu rozwoju posługujemy sic normami rozwojowymi, czyli biologicznymi układami odniesienia,.

Zakres normy jest wyznaczony i opisany metodami slatyslycznymi.W praktyce posługujemy się pomiarami:

-masy ciała na wodze lekarskiej wyratowanej z dokładnością do lOg.

-długości ciula u noworodków i niemowląt do 18 m z na ławeczce Epstcina lub za pomocą antropometru

tłuszczowych).

9.Jakie znasz kryteria oceny wieku rozwojowego?

-wiek kostno - szkieletowy,

-wtórne cechy płciowe,

-wiek zębowy,

-wiek morfologiczny.

I O.Co to jest wiek kostny i na jakiej podstawie go obliczamy?

Dojrzewanie szkieletowe obejmuje cykl przemian zachodzących w tkance kostnej, chrzęstnej. które prowadzą do osiągnięcia typowej dla osobnika struktury i czynności kości. Czas pojawienia się poszczególnych punktów kostnienia oraz zarastania chrząstek wzrostowych waha się w niewielkich granicach. Na podstawie zdjęć radiologicznych określamy stan zaawansowania w dojrzewaniu szkielclowym,tzw. Wiek kostny. Najczęściej wykonuje się RTG kośćca lewej dłótp.i SrMsrr/tz nadgarstka i porównuje z wzorcowymi.

I l.Co to jest wiek zębowy i w jaki sposób go obliczmy? Jest to czas wyrzynania się poszczególnych zębów. Początek ząbkowania 6 mż (5-10 tri ż>- dolny siekacz przyśrodkowy. 21-31 mż — wszystkie żeby mleczne. Pierwszy ząb stały- siekocz dolny przyśrodkowy.^r    U mż-4 . rt ,    , •

12.Do czego służy i jakie cechy    Y,'

morfologiczne określa skala Tanncra?

Służy ona do occnionia stopnia zaawansowania przebiegu dojrzewania płciowego. U chłopców ocenia rozwój prącia, u dziewcząt rozwó j gruczołu piersiowego. Rozwój owłosienia łonowego u obu płci. Skala pięciostopniowa: I K-uniesienie wyłącznic brodawki IM- meszek u podstawy prącia. I1K- pagórkowate uniesienie brodawki i całego gruczołu sutkowego. IIM-wzrost jąder, prącia, moszny. ll[j|{- dalszy wzrost gruczołu

I .Wymień czynniki środowiskowe mające wpływ na rozwój dziecka-modyfikatory środowiskowe:

-prawidłowe żywienie (zapewnienie odpowiedniej ilości aminokwasów, witamin ilp),

-warunki socjoekonomiczne rodziny, -zapylenie i zanieczyszczenie powietrza

-skażenie wód. gleby, roślin -długotrwała choroba, ostre i przcwlek Ic choroby dzicc ka, -nasłonecznienie, fauna, Hora, klimat, ukształtowanie terenu,

-iryb /cyc i a,

-Uprawianie sportu.

-Pora roku (największy przyrósł między połową maja a połową sierpnia),

-czynniki psychiczne, np. stres,

-zespól waninkowy charakteru (tradycyjne

zwyczaje dla wsi lub

miasta),

-Wykształcenie rodziców (status społeczny i ekonomiczny).

2. Zadania profilaktyczne pediatrii: -proliiaklyka płodu - zapobieganie chorobom w okresie życia wcwnąlrzmacicznego,

-profilaktyka płodu i niemowlęcia:

-badania skaningowe i przesiewowe w celu wyłapania stanów patologicznych,

-badanie wad metabolicznych np. w fenyloketonurii,

-szczepienia ochronne,

-badania profilaktyczne (co miesiąc w I roku życia, eo dwa miesiące w 2 roku życia),

3, Co to jest auksologia i jakie dziedziny

-wysokości ciała u dzieci od wieku poniemowlęccgo.

-obwodu głowy i klatki piersiowej

-ocena proporcji ciała

-ocena procesów dojrzewania (płciowego,

szkieletowego,zębowcgo)

-ocena rozwoju motoryczncgo.

METODY:

-najstarsza i najprostsza metoda oceny rozwoju somatycznego 10 porównywanie uzyskanych pomiarów z danymi przeciętnymi i zamieszczonymi w tabelach (Pirąucla)

-metoda siatek ccmylowych

-metoda n. morfologiczna- ułożone kolejno

Skale poszczególnych wymiarów.

6. Do czego służą siatki ccntylowc?

Podaj zakres nontty siatek ccntylowycii, Są to wykresy, na których wyrysowane są linie oznaczające Centy łc

danych parametrów dla danego wieku, tworzące tzw. Kanały rozwojowe obrazują w odległości (odchylenia) od średniej. 'Ćentyle wykazują jaki odsetek dzieci znajduje się do granic

danego, ajaki ponad nim.

(3) Do 3% ponad 97%. V jf (10) Do IO°Aponad 90%.

(97) ponad 3% do 97%.

7.    Do jakich granic na siatkach ccntylowych zbliżone są wartości +/- 2 SD od średniej?

Przedział x +/- 2SD to szeroka norma (ok. 95% osobników) od 10-90 centyla.

8. C0 to są morf ogramy?

Morfogram -profil rozwoju somatycznego,;, szczególnie przydatne w ocenie rozwoju dziecka z zaburzeniami hormonalnymi i chorobami genetycznymi.Pozwalają one na ocenę proporcji ciała praż jego komponent:*) brodawki o jednolitym konturze. I1IM-rozwój jąder, owłosienie łonowe, wydłużenie jtanr IVK- otoczka i brodawka wyraźnie oddzielona od reszty gruczołu IVM- dalszy rozwój gonad, wyraźne owłosienie, rozwój pęcherzyków nasiennych. VK- prominencja brodawki, zarys otoczki zlewa się z resztą gruczołu. VM- gruczoły w pełni rozwinięte.

13.    Dziewczynka jest w drugim stadium pokwitania wg skali Tannera. Co to oznacza?.

Gruczoł sutkowy jest w stadium .pączka", pagórkowate uniesienie brodawki i całego gruczołu sutkowego.

Brodawki są trochę powiększone, wystające, obwódka poszerzona, skąpe owłosienie tylko na wargach sromowych, nie skędzierzawione.

14.    Dziewczynka jest w trzecim stadium pokwitania. Oceny dokonano używając skali Tannera. Jakie cechy morfologiczne brano pod uwagę?

Ocenia się owłosienie łonowe i rozwój gr. sutkowego. W 3 stadium dalsze powiększenie i unoszenie gr. sutkowych i obwódki, owłosienie coraz rozłegiejsze i bardziej skędzierzawione.

15.    Hormony warunkujące pokwitanic. Wzrost GnRłl gonadoliberyna wydzielane przez podwzgórze, Gonadotrapiny przysadkowe - h. fojkulolropowy FSH, lutcinizujący Ł.H, prolaktyna. Wzrost steroidów wytwarzanych przez gonady: testosteron, estrogeny, progesteron, wzrost wydzielania androgenów dhea i androslendiony, wzrost wydzielania h. wzrostu, czynników wzrostowych, insuliny.

16.    Co to jest skok pokwitaniowy?

Jest 10 gwałtowny przyrost długości i masy ciało, rozpoczyna się u dziewcząt ok. nu rok przed pierwszą miesiączką, a u chłopców na rok przed pierwszą polucją. Jako pierwszy i najsilniejszy jest przyrost długości kończyn.

U dziewcząt rozpoczyna się ok. 10 rż., ze szczytem ok. 12r.ż, szczególnie zaznaczony jest skok szerokości bioder i zmiany w budowie miednicy. U chłopców - początek 12,13, szczyt - 14 latwyrażnic zaznaczony skok szerokości borków i klatki piersiowej.

17.    Pierwsze morfologiczne objawy dojrzewania płciowego?

Dziewczęta: rozwój gr. piersiowych, szersze biodra, zmiany w budowie miednicy, pojawienie się białej śluzowej wydzieliny w pochwie, rozwój owłosienia łonowego i pachowego, sylwetka „podlotka";).

Chłopaki: powiększenie jąder, zmiany fizjologiczne skóry moszny, pojawienie się owłosienia Innowego, sylwclka „wyrostka";), sylwetka bardziej szczupła, kanciasta, bardziej wydatne jabłko Adama, owłosienie pachowe.

18.    Przedwczesne dojrzewanie płciowe. Wystąpienie rozwoju wtórnych cech płciowych u dziewcząt przed 8 iż., u chłopców przed 10 rż. Objawy: rozwój drogorzędowych cech płciowych, akceleracja wzrostu, przyspieszony rozwój kośćca. Skutek: końcowy niski wzrost zaiburzonymi proporcjami kończynowo tułowiowymi.

19.    Czym się przejawia dymorfizm płciowy cech somatycznych i w którym okresie życia ojawnia się?

Ujawnia się w okresie pokwitania. Wyższy wzrost u płci męskiej, większy rozrost miednicy i bardziej skośne ustawienie panewek biodrowych u dziewcząt, większy rozrost pasa barkowego i dłuższe kończyny górne i dolne u chłopców, rozrost gr. sutkowego i obfitsza Ik. Tłuszczowa podskórna u dziewcząt na udach, biodrach, znaczny przyrost masy mięśniowej u chłopców, zarost na twarzy u chłopców, muiacja głosu. Już w okresie przedszkolnym