zczeniach żiobkóvĄ środków wizualnych
iterowych.
i w podstawowycll 2-7 lat jest to kryl ca wszystkich zmyj izacji, samokontroli,!
rzestawianiem liter! lałtach, lecz innym]
ijomość kierunku , emu lateralizacji - i a (ręki, nogi, oka, j iperymentowania ] Kłuciem równor I tnku prawo- i Je-i na temat prze- j aż do zbliżenia aicia ruchu) do-r pokonać więk-iło, początkowo tego, ile go wy- J Hzedmiot. Ude-Degłość między cami. Niektórzy tenie, jakby nie j tam dostarczyć J Hi nauczyliśmy 1 mogą zastąpić j ; ruchu. Jakość 1
■istrzegania jest jednak uzależniona od rozwoju motorycznego. ■czególne znaczenie ma raczkowanie jako czynność naprzemienna prawa ręka z lewą nogą i odwrotnie) wymagająca i jednocześnie tre-Łjąca współpracę dwóch półkul mózgowych. Możliwość werbalizowania zdobytych doświadczeń i umiejętności umożliwia ich uporząd-fcwanie, szybsze i lepsze utrwalenie, rozpracowanie wzajemnych fceżności oraz wymianę tej wiedzy z innymi. Widzicie więc Pań-fcwo, że wszystkie funkq‘e są ze sobą niezwykle powiązane, a anali-Hywanic ich w izolacji jest znacznym uproszczeniem i zubożeniem ■zumienia rozwoju własnego dziecka. Spróbujemy je jednak wy-Łielić dla ułatwienia opisu i uzyskania jasnego schematu.
■Czasami maluszek prezentuje opóźnienie w rozwoju rucho-I wym, tzn. znacznie przesunięcie w czasie większości osiągnięć mo-łtycznycHyhp. siadanie około 12 miesiąca życia czy chodzenie po ■8 miesiącu. Szybkość ruchów w znacznym stopniu uzależniona jest nd stopnia automatyzacji. Jeżeli ruch, nawet często wykonywany, zo-fctaje za każdym razem „opracowywany” od nowa, to oczywiście mu-Isi być wolniejszy. Jeżeli dziecko chce go przyspieszyć, zwiększa napięcie mięśni. Dezorganizuje to cały akt ruchowy albo zmniejsza jego precyzję. Te dzieci nie dlatego są niezręczne, że kjoją się wszel-Jkich wyczynów ruchowych, lecz odwrotnie — boją się, bo ich brak Łprawności nie daje im poczucia bezpieczeństwa, nawet jeśli nie mia-|h jeszcze przykrych doświadczeń. Ich niezręczność ruchowa pozba-I wia je pewności siebie, wolą więc unikać takich zabaw. Funkcje nie ■wiczone stają się coraz słabsze i tak powstaje błędne koło.
■^Dzieci, w klasie zerowej o niskim poziomie graficznym rysunków p szlaczków, nie wyróżniają się negatywnie w pierwszym półroczu Iw klasie pierwszej. Kreślenie liter, wymagające zróżnicowanych ■precyzyjnych ruchów oraz koordynaq'i pracy mięśni palców, dłoni ■ przedrainienia, jest trudnym zadaniem dla wszystkich pierwszokla-jsistów.^Dzieci z opóźnionym rozwojem ruchowym zaczynają mieć pdopoty dopiero wtedy, gdy muszą szybko pisać. Piszą brzydko: kre-[ ślą litery niekształtne, nie zachowują różnic wielkości między litera-[ mi wysokimi (k, d, 1) a niskimi (a, o, s), upraszczają formy liter lub za każdym razem pisźąjelnaczej, „zlewają” poszczególne znaki z poprzedzającymi lub następnymi. Bardzo często starają się pisać drobnymi literami ograniczając w ten sposób zakres ruchu, lecz brak precyzji powoduje, że pismo to jest mało czytelnie. Mają trudności we właściwym łączeniu liter wskutek braku płynności ruchu, stawiają
19