Rozwiązanie zadania 5.12 Prawidłowa odpowiedź: D.
Podane w temacie współczynniki załamania na i nb to bezwzględne współczynniki załamania. Możemy je więc wyrazić jako gdzie va i vb to prędkości światła w ośrodkach a i b. Prawo załamania światła na granicy tych dwóch ośrodków przyjmuje postać:
sino: _ _^b_ _ 2 > ^
sin /? vh na 1,6
Stąd wnioskujemy, że kąt padania o:musi być większy od kąta załamania /? światła na granicy obu ośrodków. Ten warunek spełnia tylko promień 4.
Rozwiązanie zadania 5.13 Prawidłowa odpowiedź: C.
Jeśli światło przechodzi z ośrodka o większym współczynniku załamania do ośrodka o mniejszym współczynniku załamania (z ośrodka optycznie gęstszego do optycznie rzadszego), to kąt załamania na granicy tych ośrodków jest większy od kąta padania. Wynika to z prawa załamania, które np. dla przejścia światła z płytki do próżni ma postać:
sino: v ^ ;
sin/? c
siny _ v sin 90° c
Dla kąta padania równego kątowi granicznemu y kąt załamania/? jest równy /? = 90°, a więc
Prędkość światła w płytce obliczymy na podstawie informaqi zawartych w temacie zadania. Jeżeli promień pada na płytkę pod kątem 0°, to pzechodzi on przez nią bez zmiany kierunku i drogę Z przebywa w czasie t. A zatem prędkość światła w płytce jest równa
Stąd obliczamy:
l
t
ct
Rozwiązanie zadania 5.14 Prawidłowa odpowiedź: B.
Długość ogniskowej soczewki zależy od jej kształtu określonego przez promienie krzywizny r, i r2, od materiału, z którego wykonana jest soczewka i od ośrodka, w którym się znajduje:
hM
i
W rozważanym przypadku n jest bezwzględnym współczynnikiem załamania materiału, z którego została wykonana soczewka, a promienie krzywizn są sobie równe, b = r2 = r. Ponadto ogniskowa / ma długość równą promieniowi krzywizny r. Podstawiając te dane do powyższego wzoru otrzymujemy:
— = (n-ijpi| skąd n = ~.
r r 2
Rozwiązanie zadania 5.15 Prawidłowa odpowiedź: C.
Zanim przystąpimy do rozwiązania zadania zauważmy, że względny współczynnik załamania fali na granicy dwóch ośrodków
*2/1
można wyrazić poprzez bezwzględne współczynniki załamania tych . ośrodków. Bezwzględny współczynnik załamania ośrodka 1 jest równy
skąd Uj = -
i podobnie dla ośrodka 2:
skąd v2
Podstawiając obliczone prędkości do zapisanego wyżej wzoru na względny współczynnik załamania otrzymujemy bardzo ważny związek:
l2/l
- 155 -